Góc nhìn của chuyên gia về “đất vàng” không qua đấu giá ở TP. Vinh (Nghệ An)

LTS: Những ngày gần đây, người dân nông thôn sống ven địa bàn TP. Vinh (Nghệ An) xôn xao thông tin: Mười năm trước, sau khi Cục Thuế tỉnh Nghệ An chuyển đến địa điểm mới, khu đất vốn là trụ sở cũ của Cục Thuế tại địa chỉ 66 Minh Khai (phường Hưng Bình, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An) được chỉ định giao cho Công ty cổ phần Đông Á làm dự án tổ hợp trung tâm thương mại, chung cư cao cấp và nhà phố thương mại mà không qua đấu giá…”. Bài viết này của Tạp chí điện tử Sinh thái nông nghiệp thực hiện theo “Điều 4: Chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí” tại Luật Báo chí năm 2016 và nhằm cung cấp thông tin tới bạn đọc, người dân nông thôn có góc nhìn rõ hơn về pháp luật đấu giá quản lý tài sản công, quyền sử dụng đất thuộc sở hữu Nhà nước khi doanh nghiệp xin làm dự án được chỉ định thầu giao đất, thuê đất hay phải tham gia đấu giá: tài sản, quyền sử dụng đất.

Văn bản số 3365/VPCP-KTN về việc bán tài sản để thực hiện dự án theo quy hoạch

Tại thời điểm tháng 5/2012, Văn phòng Chính phủ có Văn bản số 3365/VPCP-KTN về việc bán tài sản để thực hiện dự án theo quy hoạch gửi UBND tỉnh Nghệ An và có ý kiến thực hiện dự án theo quy hoạch được phê duyệt, theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước.

Về việc bán tài sản để thực hiện dự án theo quy hoạch, tại văn bản trên nêu rõ, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải có ý kiến như sau: “UBND tỉnh Nghệ An thực hiện việc xử lý tài sản trên đất và quyết định giao đất cho nhà đầu tư thực hiện Dự án tại cơ sở nhà đất tại số 66 đường Nguyễn Thị Minh Khai, phường Hưng Bình, TP Vinh (Trụ sở cũ của Cục Thuế Nghệ An) và cơ sở nhà đất tại số 2 đường Trần Phú, phường Hồng Sơn, TP. Vinh (Trụ sở cũ của Ủy ban nhân dân phường Hồng Sơn) theo quy hoạch được phê duyệt, theo quy định của pháp luật về đất đai và pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước”.

Cách xử lý của UBND tỉnh Nghệ An

Một năm sau khi Văn phòng Chính phủ có văn bản, ngày 18/6/2013, UBND tỉnh Nghệ An có Văn bản số 195/QĐ-UBND, quyết định về việc phê duyệt giá đất ở dự án tổ hợp trung tâm thương mại, chung cư cao cấp và nhà phố thương mại tại phường Hưng Bình cho Chi nhánh Công ty cổ phần Đông Á trên đất trụ sở cũ của Cục Thuế Nghệ An.

Trong văn bản của UBND tỉnh Nghệ An nêu rõ, phê duyệt mức giá ở bình quân (chưa có hạ tầng) Khu tổ hợp thương mại, chung cư cao cấp và nhà phố thương mại tại phường Hưng Bình, thành phố Vinh do Chi nhánh Công ty cổ phần Đông Á làm chủ đầu tư, có vị trí theo trích lục bản đồ địa chính khu đất số 204/2012/BĐ.ĐC được Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN&MT) phê duyệt ngày 28/11/2012 là 17.925.000 đồng/1m2.

Đồng thời, giao Sở TN&MT tỉnh Nghệ An, Chi Cục thuế Thành phố Vinh căn cứ mức giá nêu trên lập thủ tục thu tiền sử dụng đất, lệ phí trước bạ về đất và giao đất cho Chi nhánh Công ty cổ phần Đông Á theo đúng quy định.

Góc nhìn của chuyên gia về quản lý, sử dụng đất nhà nước sở hữu

Theo chuyên gia Luân Phạm, những năm qua, rất nhiều vụ việc liên quan đến tình trạng UBND tỉnh chỉ định giao đất nhà nước (hay còn gọi là đất công) và tài sản công không qua đấu giá là sai phạm đã bị xử lý hình sự. Điển hình như:

• Tại Đà Nẵng, hai cựu Chủ tịch là Trần Văn Minh và Văn Hữu Chiến bị khởi tố bị can, do các vi phạm về quản lý đất đai liên quan đến giao đất cho Công ty Bắc Nam 79 của Phan Văn Anh Vũ.
• Vụ án vi phạm các quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước xảy ra tại khu đất trụ sở cũ Trường Chính trị tỉnh Khánh Hòa số 1 Trần Hưng Đạo, TP. Nha Trang tỉnh Khánh Hòa, các lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa giao đất dự án không qua đấu giá tài sản gây thiệt hại cho tài sản của Nhà nước.
• Vụ án vi phạm về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí xảy ra tại Tổng Công ty Nông nghiệp Sài Gòn, Tổng Công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn.
• Từ năm 2007 đến nay, rất nhiều nhà đất công sản ở Đà Nẵng được bán có dấu hiệu vi phạm khi không thực hiện theo đúng quy định tại Luật Đất đai, Luật Quản lý tài sản công của Nhà nước, Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Trở lại vấn đề đất vàng tại địa chỉ số 66 Minh Khai, phường Hưng Bình, TP. Vinh, tỉnh Nghệ An, căn cứ vào nội dung Quyết định số 195/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An, có thể thấy, Chi nhánh Công ty cổ phần Đông Á đã được giao “đất vàng” mà không phải qua đấu giá.

Chuyên gia Luân Phạm cũng phân tích, Công ty cổ phần Đông Á được giao đất theo hình thức chỉ định thực hiện dự án Khu tổ hợp thương mại, chung cư cao cấp và nhà phố thương mại là trường hợp không phù hợp theo khoản 1, Điều 58 Luật Đất đai 2003 (khoản 1, Điều 118, Luật Đất đai 2013) về Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất trong các trường hợp sau đây: “Điểm a: Đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê” và “Điểm d: Sử dụng đất làm mặt bằng xây dựng cơ sở sản xuất, kinh doanh”. Điều 58 Luật Đất  đai 2003 (khoản 1, Điều 118, Luật Đất  đai 2013) quy định các trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất.

Ngoài ra, các trường hợp khác, và liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp cũng phải đấu giá quyền sử dụng đất. Gồm có: tại điểm đ) Cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích để sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối; e) Các trường hợp khác do Chính phủ quy định. ...”;…

Bên cạnh đó, tại Điều 7 về Thực hiện bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất thuộc Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng quy định: “Việc bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất của cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp, công ty nhà nước quy định tại khoản 4 Điều 5, khoản 3 Điều 6 Quyết định này được thực hiện thông qua hình thức đấu giá theo quy định của pháp luật về bán đấu giá”.

Ngoài ra, tại khoản 2 của Điều này cũng quy định: Cơ quan có thẩm quyền quyết định bán tài sản trên đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất quyết định việc bán, chuyển nhượng bằng hình thức chỉ định trong các trường hợp sau:

- Chỉ có một tổ chức hoặc cá nhân đăng ký mua tài sản trên đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất;

- Tổ chức hoặc cá nhân đăng ký mua tài sản trên đất, nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất để sử dụng cho mục đích xã hội hoá thuộc lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá, thể dục, thể thao.

Qua đó, cũng có thể nói Công ty cổ phần Đông Á là tổ chức không phù hợp để được chỉ định giao đất, đấu thầu quyền sử dụng đất thực hiện dự án Khu tổ hợp thương mại, chung cư cao cấp và nhà phố thương mại. Bởi vì, mục đích sử dụng đất của đơn vị này không đúng với khoản 2, Điều 7 Quyết định số 09/2007/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định.

Chi tiết văn bản số 3365/VPCP-KTN tại đường dẫn:

https://chinhphu.vn/default.aspx?pageid=27160&docid=159173

Nguyễn Long