Canh tác trên đất bán ngập ven hồ Thác Bà: Nghề theo con nước

STNN - Năm 2023, do hạn hán kéo dài, mức nước hồ Thác Bà đã thấp dưới mốc 42m, diện tích lúa lấn hồ bán ngập lên tới trên 400ha; đất màu trồng ngô lạc đã vượt mốc 800ha. Diện tích đất màu mỡ này hứa hẹn mang lại sản lượng lương thực không nhỏ cho địa phương.

Hồ thủy điện Thác Bà (Yên Bái) được khởi công xây dựng từ những năm 1960; đến năm 1971, công trình thủy điện Thác Bà chính thức đi vào hoạt động. Hồ có chiều dài hơn 80km, chiều rộng 30km, diện tích lòng hồ 23.400ha, thuộc địa giới hành chính của hai huyện Lục Yên và Yên Bình.

Để xây dựng công trình thủy điện Thác Bà, tỉnh Yên Bái đã phải di dời 8.913 hộ dân với hơn 53.000 nhân khẩu. Quá trình làm ngập lòng hồ tích nước để phát điện đã nhấn chìm hơn 5.300ha ruộng, 2.000ha đất trồng màu và hơn 2 vạn hécta rừng bị ngập dưới lòng hồ.

Khi đưa Nhà máy Thủy điện Thác Bà vào vận hành, hàng năm, từ tháng 2 đến tháng 6, mức nước hồ luôn dao động từ mốc 58m đến mốc 46m; mức nước chênh lệch từ 10 - 12m đã để lộ ra những diện tích đất phì nhiêu, màu mỡ.

Theo số liệu của Phòng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn (Phòng NN&PTNT) huyện Yên Bình và huyện Lục Yên, tổng diện tích đất bán ngập của hai huyện hàng năm dao động khoảng từ 260 đến 400ha đất lúa; 500 đến 800ha đất trồng màu có thể trồng ngô, lạc (đây là diện tích đất bán ngập phụ thuộc vào việc xả nước phát điện của Nhà máy Thủy điện Thác Bà).

Năm 2023, do hạn hán kéo dài, mức nước hồ Thác Bà đã thấp dưới mốc 42m, diện tích lúa lấn hồ bán ngập lên tới trên 400ha; đất màu trồng ngô lạc đã vượt mốc 800ha.

Theo ông Trần Quốc Tuấn, Trưởng phòng NN&PTNT huyện Lục Yên, năm 2023 mặc dù hạn hán kéo dài nhưng khí hậu rất hợp cho cây lúa trồng ở đất bán ngập; vì vậy, vụ này cây lúa, màu phát triển rất tốt.

Trao đổi với ông Triệu Ngọc Đương, Chủ tịch UBND xã Minh Tiến, huyện Lục Yên, ông Đương cho biết: Năm nay, xã Minh Tiến có 67ha đất bán ngập được gieo cấy ngay từ đầu vụ. UBND xã đã chỉ đạo bà con tìm các giống ngô, lúa ngắn ngày nhất để chủ động nước rút đến đâu gieo trồng đến đó để kịp thu hoach trước khi lũ về.

Vụ mùa này, xã Minh Tiến gieo trồng được 40ha lúa và 27ha trồng ngô, lạc. Sản lượng lúa, ngô trồng trên đất bán ngập sẽ góp phần đáng kể trong vấn đề an ninh lương thực của địa phương.

Chủ tịch UBND xã Minh Tiến cho biết, việc gieo trồng lúa màu trên đất bán ngập của hồ Thác Bà là “nghề theo theo con nước” cũng là “hên xui”. Bởi có những năm, lũ Tiểu mãn về sớm, chỉ trong một đêm, nước hồ Thác Bà có thể dâng cao, nhấn chìm hàng trăm hécta lúa, màu ven hồ Thác Bà đã đến kỳ thu hoạch.

Hiện nay lúa, ngô, đã đến kỳ thu hoạch. Để chủ động ứng phó với lũ Tiểu mãn, với phương châm “xanh nhà hơn già đồng”, Sở NN&PTNT tỉnh Yên Bái đã có công văn chỉ đạo các địa phương thu hoạch sớm lúa màu trên đất bán ngập hồ Thác Bà để tránh thiệt hại khi lũ về.

Đức Huấn