Bốn cây cổ thụ tại Lăng mộ Chử Cù Vân được công nhận là Cây Di sản Việt Nam

STNN – Hai cây sung có chiều cao 17m, đường kính tán 19m và hai cây vối có chiều cao lần lượt là 15m và 12,5m, đường kính tán 16m và 9m đều trên 150 tuổi tại Lăng mộ Chử Cù Vân (thôn Chử Xá, xã Văn Đức, huyện Gia Lâm, Hà Nội) đã chính thức được công nhận là Cây Di sản Việt Nam.

• Lễ hội truyền thống làng Chử Xá – Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia
• Biến đổi khí hậu khiến cây cối phát triển nhanh hơn nhưng làm giảm khả năng hấp thụ carbon

Ngày 03/10/2023, Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã chính thức ban hành quyết định công nhận 4 cây cổ thụ gồm 2 cây Sung (tên khoa học: Ficus racemosa Linn.) và 2 cây Vối (tên khoa học: Cleistocalyx operculata Merr. Et Perry) tại Lăng mộ Chử Cù Vân ở thôn Chử Xá, xã Văn Đức, huyện Gia Lâm, Hà Nội là Cây Di sản Việt Nam.

Theo đó, cây Sung số 1 (vị trí tại bên phải sân Lăng Chử Cù Vân) có chu vi thân chính (cách 1,3m so với mặt đất) là 9,7m; chiều cao là 17m và đường kính tán là 19m. Còn cây Sung số 2 (vị trí tại bên trái sân Lăng Chử Cù Vân) có chu vi thân chính (cách 1,3m so với mặt đất) là 9,6m; chiều cao là 17m và cũng có đường kính tán là 19m.

Cùng với đó, hai cây Vối được công nhận là Cây Di sản Việt Nam trong đợt này bao gồm: Cây Vối số 1 (vị trí tại phía sau bên phải Lăng Chử Cù Vân) với chu vi thân chính (cách 1,3m so với mặt đất) là 2,6m; chiều cao 15m và đường kính tán 16m. Cây Vối số 2 (vị trí tại phía sau bên trái Lăng Chử Cù Vân) có chu vi thân chính (cách 1,3m so với mặt đất) là 1,8m; chiều cao: 12,5m và đường kính tán rộng 9m.

Về hình thái, 2 cây Sung đứng 1 thân chính và mỗi cây có 8 nhánh phụ. Trong khi đó, 2 cây Vối đứng 1 thân chính và mỗi cây có 06 nhánh phụ. Hiện nay, cả 4 cây này đều vẫn đang xanh tốt và rất được cộng đồng cư dân quan tâm bảo vệ.

Về số tuổi của 4 cây này, theo truyền ngôn của các bậc cao niên trong làng, Lăng Chử Cù Vân ở thôn Chử Xá được lập khi cha mẹ Đức thánh Chử Đồng Tử mất. Hai cây Sung và hai cây Vối được trồng sau khi tu bổ lăng dưới thời Nguyễn (khoảng cuối thời vua Tự Đức), vì vậy cây có tuổi đời trên 150 tuổi.

Được biết, khu Lăng mộ Chử Cù Vân (thân sinh ra Đức thánh Chử Đồng Tử) nằm cách đình làng Chử Xá khoảng 800m về phía đông, lăng có diện tích 300m2. Toàn bộ khu lăng có tường hoa cao gần 1m bao quanh. Cửa ra vào ở phía tây được tạo bởi 4 cột đồng trụ. Ở giữa khu lăng là mộ gạch hình lục giác, mỗi cạnh 2,2m. Lăng được xây dựng bằng gạch lợp ngói ống. Trong lăng đặt tượng thân phụ và thân mẫu của đức thánh Chử Đồng Tử.

Sau khi tu bổ Lăng Chử Cù Vân xong (khoảng cuối thời vua Tự Đức), người dân thôn Chử Xá (xưa vốn là làng cổ) đã trồng 02 cây Sung và 02 cây Vối ở vị trí bốn góc của lăng để đánh dấu sự kiện này. Trải qua thời gian hàng trăm năm, 04 cây cổ thụ này đã chứng kiến nhiều sự kiện ở khu vực này (các sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng, đặc biệt là lễ hội tưởng niệm ngày sinh và ngày hóa của thân phụ và thân mẫu Đức thánh Chử Đồng Tử). Cho đến nay, người dân thôn Chử Xá, xã Văn Đức vẫn luôn quan tâm bảo vệ, chăm sóc để 04 cây này sinh tồn và phát triển.

Vào khoảng những năm 2000, dân trong làng đã tiến hành tu bổ lại các hạng mục của Lăng Chử Cù Vân, các cây cổ thụ trên được tôn thêm đất và xây bờ bó vỉa để bảo vệ gốc cây. Đến năm 2007, người dân Chử Xá lại tiếp tục cải tạo, mở rộng quy mô (xây dựng tường bao, nhà soạn lễ, nhà trông lăng…), 04 cây Sung và Vối được chăm sóc, cắt tỉa các nhánh cành nhỏ bị chết.

Bằng công nhận Cây Di sản Việt Nam đối với hai cây Sung và hai cây Vối tại Khu Lăng mộ Chử Cù Vân.Theo dòng thời gian, Lăng Chử Cù Vân và 04 cây cổ thụ là nơi chứng kiến nhiều sự kiện của dân làng Chử Xá qua nhiều thế hệ. Bên Lăng Chử Cù Vân và 04 cây cổ thụ, người dân Chử Xá tập trung sinh hoạt tín ngưỡng, sống vui vẻ, chan hòa, gần gũi, đoàn kết với nhau.

Theo tìm hiểu của PV, ngày 10/10/2023, UBND xã Văn Đức sẽ long trọng tổ chức chương trình để chào đón các sự kiện lớn ở địa phương, đó là: Lễ kỷ niệm 69 năm ngày giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2023) và đón nhận Bằng công nhận Cây Di sản Việt Nam. Đồng thời, UBND xã Văn Đức cũng tiến hành đón Bằng công nhận xã đạt chuẩn Nông thôn mới nâng cao. Tại buổi lễ này, UBND xã Văn Đức sẽ có báo cáo tóm tắt, trình chiếu phóng sự về kết quả xây dựng Nông thôn mới nâng cao trong thời gian qua của địa phương.

Mẫn Xá