Tác động của biến đổi khí hậu đối với an ninh lương thực

STNN - Điều kiện thời tiết bất lợi đang ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, gây ra mối đe dọa đối với an ninh lương thực. Ngân hàng Thế giới sẽ dành 45 tỷ USD để giải quyết vấn đề này, một phần nguồn lực sẽ được sử dụng cho khu vực Mỹ Latinh.

• Hiện tượng El Niño thúc đẩy nhu cầu linh hoạt trong thương mại thực phẩm

AN NINH LƯƠNG THỰC NGÀY CÀNG TỒI TỆ Ở MỸ LATINH

Ở Peru, việc thiếu lượng mưa ở vùng Andes đã ảnh hưởng đến việc trồng khoai tây, một trong những loại thực phẩm được tiêu thụ chính ở nước này. Ở Brazil, một lần nữa chúng ta lại chứng kiến ​​điều kiện thời tiết không thuận lợi khiến việc thu hoạch đậu tương gặp khó khăn. Không chỉ một nền kinh tế bị ảnh hưởng, biến đổi khí hậu đang trở thành một trong những yếu tố chính gây mất an ninh lương thực.

Để giảm thiểu vấn đề này, các tổ chức quốc tế đã cung cấp các nguồn tài trợ trên toàn cầu. Sau 30 tỷ USD được phân bổ vào năm 2022 để chống lại tình trạng mất an ninh lương thực, Ngân hàng Thế giới gần đây đã công bố gói 45 tỷ USD cho 90 quốc gia.

Châu Mỹ Latinh và Caribe, khu vực có tỷ lệ mất an ninh lương thực cao thứ hai trên thế giới, và dự kiến sẽ nhận được một phần nguồn lực này. Diego Arias, Giám đốc Cục Nông nghiệp và Lương thực của Ngân hàng Thế giới tại Châu Mỹ Latinh và Caribe cho biết: “Chủ đề này đã trở nên rất quan trọng trong chương trình nghị sự của nhiều chính phủ”.

45 tỷ USD do Ngân hàng Thế giới cung cấp để giảm tình trạng mất an ninh lương thực sẽ được sử dụng như thế nào?

An ninh lương thực đã trở thành một chương trình nghị sự của chính phủ. Ngân hàng Thế giới đang hợp tác với các quốc gia và chính quyền địa phương để tài trợ cho các hoạt động. Giá trị này dựa trên danh mục đầu tư hiện tại và nhu cầu ngày càng tăng đối với các biện pháp can thiệp an ninh lương thực. Nó cũng cho các quốc gia thấy cam kết của Ngân hàng Thế giới trong việc giải quyết những vấn đề này.

Phải chăng điều này có nghĩa là có rất nhiều nguồn lực sẵn có, nhưng việc sử dụng chúng phụ thuộc vào quan hệ đối tác với chính phủ các quốc gia?

Chính xác. Nếu chúng ta nhìn vào năm 2008 hoặc 2010, khi cuộc khủng hoảng an ninh lương thực xảy ra, Ngân hàng Thế giới đã phân bổ thêm khoảng 2 tỷ USD mỗi năm cho an ninh lương thực, với danh mục đầu tư trị giá 23 tỷ USD, cao hơn nhiều so với ước tính ban đầu. Lần phân bổ này là 45 tỷ USD, trong đó 22 tỷ USD là các khoản vay mới. Nhưng việc sử dụng nó còn tùy thuộc vào nhu cầu và lợi ích của mỗi nước.

Tại sao Ngân hàng Thế giới muốn tăng lượng nguồn lực sẵn có?

Ngân hàng Thế giới đã ngừng ứng phó với các cuộc khủng hoảng và bắt đầu ngăn chặn chúng. Có một chỉ số gọi là IPC (phân loại giai đoạn an ninh lương thực tổng hợp) để đo lường mức độ mất an ninh lương thực ở các quốc gia. Như người ta có thể quan sát, khi IPC dự kiến ​​​​sẽ tăng hơn 5%, lượng nguồn vốn dành cho việc ngăn chặn khủng hoảng sẽ tự động tăng lên.

Trong thập kỷ qua, tình trạng mất an ninh lương thực đã bắt đầu gia tăng sau khi giảm trong hai đến ba thập kỷ. Sự đảo ngược này khiến các nước lo lắng.

Tình trạng mất an ninh lương thực đã trở nên tồi tệ đến mức nào trong thập kỷ qua?
Ở châu Mỹ Latinh và vùng Caribe, tỷ lệ này tăng trung bình từ 26% lên 37,5%. Ở những nước như Peru, ngày nay tỷ lệ này lên tới 50%. Điều này là quá nhiều. Châu Mỹ Latinh hiện chỉ đứng sau châu Phi, về tình trạng mất an ninh lương thực.

Tại sao tình trạng mất an ninh lương thực trong khu vực lại cao đến vậy?

Có một số lý do. Một số nguyên nhân chính là giá lương thực và đầu vào tăng cao, chủ yếu là phân bón và nhiên liệu. Một nguyên nhân quan trọng khác, là tác động của biến đổi khí hậu tới nông nghiệp. Đây là lý do tại sao việc đầu tư vào tính bền vững và khả năng phục hồi của các mô hình sản xuất nông nghiệp lại rất quan trọng. Tuy nhiên, an ninh lương thực trong khu vực cũng bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu hụt hậu cần, điều này tạo ra rào cản thị trường cho các cộng đồng sống ở vùng sâu vùng xa. Chi phí sản xuất cao là một yếu tố khác trong phương trình.

BRAZIL

Liệu một số nguồn lực của Ngân hàng Thế giới có chảy vào Brazil không?

Bây giờ chúng tôi đang làm việc trên một danh mục các dự án. Các chương trình này tập trung chủ yếu vào các hộ sản xuất gia đình ở vùng Đông Bắc.

Những dự án này có những đặc điểm gì?

Một trong số đó là Bahia Que Alimenta, sẽ hỗ trợ các hộ nông dân gia đình trong khu vực. Chúng tôi sẽ làm việc với các hợp tác xã sản xuất gia đình, để họ có thể tăng năng suất. Chúng tôi sẽ hợp tác với các hợp tác xã sản xuất gia đình để giúp họ nâng cao năng suất. Để đạt được điều này, họ cần có đủ vốn. Ý tưởng là hợp tác với các hợp tác xã sản xuất gia đình để phát triển kế hoạch kinh doanh, sau đó họ có thể trình lên ngân hàng và vay vốn.

Chúng tôi cũng đang thực hiện các hoạt động khác. Một trong những hoạt động quan trọng nhất là hỗ trợ các nhà sản xuất nông thôn đăng ký vào Sổ đăng ký bất động sản nông thôn (CRA) (Lưu ý: Đến cuối năm 2023, tất cả chủ sở hữu bất động sản nông thôn có bốn hoặc nhiều mô-đun thuế sẽ cần chính thức hóa, quy mô khác nhau tùy theo bang; đối với bất động sản có ít hơn bốn mô-đun, thời hạn được kéo dài đến cuối năm 2025). Đây là một chương trình chuẩn hóa môi trường theo Bộ luật Rừng của Brazil. Nông dân Brazil cần đăng ký CRA để đủ điều kiện tham gia các chương trình hỗ trợ của chính phủ, chẳng hạn như tín dụng ưu đãi. Tuy nhiên, ở một số bang, có rất ít nông dân chính thức. Nếu không có nó, họ sẽ không thể truy cập vào bất kỳ chương trình nào của chính phủ.

Ngân hàng Thế giới sẽ giúp nông dân chính thức hóa, hoạt động kinh doanh của họ như thế nào?

Các nhà sản xuất ở nông thôn phải đáp ứng một loạt yêu cầu, trực tiếp hoàn thành một số thủ tục tại sở nông nghiệp của bang. Cũng cần phải có bằng chứng về sự tồn tại của quỹ dự trữ theo luật định, tức là phần đất dành cho rừng, tùy thuộc vào vị trí của trang trại, cần phải chiếm ít nhất 20% tài sản. Đó là một quá trình hoàn chỉnh và không hề rẻ đối với những người nông dân sống xa thủ đô. Vai trò của Ngân hàng Thế giới sẽ là giúp chính quyền các bang cải thiện quy trình, cung cấp tài chính cho các nhà sản xuất nông thôn để hoàn thành các bước cần thiết.

Với nhu cầu bảo vệ môi trường trong sản xuất thực phẩm ngày càng tăng, thì các công cụ như CRA ngày càng trở nên quan trọng phải không?

Đúng. Một ví dụ là “Đạo luật Nhập khẩu Thực phẩm châu Âu”, trong đó nên hạn chế nhập khẩu từ các khu vực có vấn đề về môi trường. Các quốc gia khác, có thể áp dụng các biện pháp tương tự. Những gì Brazil đang cố gắng làm là áp dụng những quy định mới này, có thể trở thành xu hướng trong thương mại thực phẩm, đồng thời thiết lập các tiêu chuẩn và chứng nhận để chứng minh cho thị trường thấy rằng sản phẩm là bền vững.

SỰ BỀN VỮNG

Ngân hàng Thế giới đã và đang nghiên cứu các biện pháp thực hành nông nghiệp nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu ở một số nước trong khu vực, chẳng hạn như Bolivia. Những thực hành này là gì?

Khái niệm về nông nghiệp thông minh với khí hậu rất rõ ràng. Ý tưởng là có các công nghệ và phương pháp thực hành nông nghiệp, giúp nông dân đạt năng suất và lợi nhuận cao hơn, đồng thời có thể giảm thiểu và thích ứng với tác động của biến đổi khí hậu.

Thực hiện điều này như thế nào?

Một trong những kỹ thuật đó là hệ thống canh tác không cày xới, mang lại lợi nhuận cao hơn vì nông dân sử dụng ít đầu vào hơn và góp phần giảm thiểu biến đổi khí hậu do giảm phát thải khí nhà kính.

Kỹ thuật quan trọng khác là canh tác chính xác. Ví dụ, một số máy kéo có thể bón phân và phun thuốc trừ sâu với liều lượng rất chính xác. Điều này giúp giảm lượng đầu vào sử dụng, tăng năng suất và giảm lượng khí thải carbon.

Tuy nhiên, đối với hầu hết các hộ nông dân nhỏ, canh tác chính xác là điều không thể chi trả được, vậy đó không phải là vấn đề sao?

Đúng vậy. Nghiên cứu cho thấy các trang trại có diện tích dưới 200 ha khó áp dụng những kỹ thuật này hơn. Tuy nhiên, ngày nay, một số công ty khởi nghiệp đang hợp tác với các hộ nông dân gia đình để phát triển các kỹ thuật dễ tiếp cận hơn cho nông nghiệp quy mô nhỏ. Nông dân nhỏ có tiềm năng đổi mới.

Diệu Huyền (theo Czapp.com)