TP.HCM: Tuyến Metro số 1 có nguy cơ tiếp tục chậm tiến độ

STNN – Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, việc nhà thầu Hitachi hiện vẫn từ chối các công việc của dự án và theo hợp đồng, vậy nên để hoàn thành công tác thi công xây dựng và tiến hành chạy thử trên toàn tuyến Metro số 1 vào quý 4/2023 còn nhiều khó khăn, thách thức.

• TP.HCM: Chợ đầu mối nông sản thực phẩm Hóc Môn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
• Các phương án kết nối TP.HCM với Đồng Nai vẫn chưa được thống nhất hoàn toàn

Mới đây, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM đã có Văn bản khẩn số 1765/BQLĐSĐT-KHHĐ gửi Văn phòng UBND TP.HCM và Sở Kế hoạch và Đầu tư để báo cáo tình hình thực hiện dự án tuyến đường sắt đô thị số 1 tuyến Bến Thành – Suối Tiên (tuyến Metro số 1). Theo đó, báo cáo này để chuẩn bị nội dung nhằm phục vụ Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang tiếp Phó Chủ tịch điều hành cấp cao Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA).

Theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho biết, tiến độ thi công dự án đến nay đã đạt khoảng 95,66% tổng khối lượng. Trong đó, gói thầu CP1a (đoạn ngầm từ ga Bến Thành đến ga Nhà hát Thành phố) đạt 99,85%; gói CP1b (đoạn ngầm từ ga Nhà hát Thành phố đến ga Ba Son) đạt 99,73% khối lượng; gói CP2 (đoạn trên cao và depot) đạt 97,54% và gói thầu CP3 (mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy toa xe, đường ray và bảo dưỡng) đạt 90,75%.

Bên cạnh đó, theo kế hoạch, thời gian tới dự án sẽ hoàn thành cơ bản công tác thi công xây dựng phần hạ tầng (gồm các nội dung hoàn thiện kiến trúc, lắp đặt thiết bị hệ thống, cầu bộ hành, xây dựng Tòa nhà Văn phòng Công ty O&M, gói thầu CP4) và bắt đầu tiến hành công tác vận hành chạy thử kỹ thuật, vận hành thử đoạn trên cao tiến đến chuẩn bị công tác vận hành thử toàn tuyến.

Cũng theo Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM, để hoàn thành công tác thi công xây dựng và tiến hành chạy thử trên toàn tuyến vào quý 4/2023 theo kế hoạch thì vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức phía trước.

Trong đó, quan trọng nhất là việc nhà thầu Hitachi (nhà thầu gói CP3) Nhật Bản hiện vẫn từ chối thực hiện các công việc quan trọng của dự án tuyến Metro số 1 và theo hợp đồng, gồm: đào tạo; bảo dưỡng và bảo trì; phối hợp với tư vấn đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống; công tác phối hợp giao diện với các nhà thầu thi công của dự án (các gói thầu CP1a, CP1b, CP2, nhà thầu thi công tòa nhà Công ty O&M); các công việc phối hợp liên quan đến đẩy nhanh tiến độ thi công cầu bộ hành các nhà ga trên cao thuộc gói thầu số 2.

Về vấn đề trên, UBND TP.HCM đã tiến hành nhiều hình thức hỗ trợ Nhà thầu Hitachi trong các vấn đề thủ tục với các bên có liên quan, hỗ trợ trong việc tách các mốc thanh toán trong hợp đồng để thúc đẩy việc thanh toán và tải chính của nhà thầu.

Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cũng thừa nhận, tuyến Metro số 1 là một trong các dự án Metro đầu tiên ở Việt Nam, phía Việt Nam hầu như chưa có kinh nghiệm trong việc triển khai dự án. Mọi việc từ lập dự án đến hoàn thiện hợp đồng, giám sát thi công đều do tư vấn Nhật Bản thực hiện và công tác thi công cũng do các nhà thầu Nhật Bản thực hiện.

"Do đó, việc các nhà thầu và tư vấn Nhật Bản liên tục lạm dụng các điểm vênh, chưa hoàn thiện trong hợp đồng để làm ảnh hưởng tiến độ dự án tuyến Metro số 1 là thái độ thực hiện dự án chưa đúng đắn, nhất là trong bối cảnh cần đẩy nhanh tiến độ hoàn thành dự án” - báo cáo của Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM nêu rõ.

Từ những lý do này, Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM đã kiến nghị Phó Thủ tướng Chính phủ trao đổi với Phó Chủ tịch điều hành cấp cao JICA về đề nghị các Tổng thầu EPC của dự án tuyến Metro số 1 dốc toàn lực thực hiện các công việc còn lại để hoàn thành dự án theo đúng tiến độ. Về phía UBND TP.HCM sẽ luôn tiếp tục hỗ trợ các nhà thầu tối đa để hoàn thành công tác thi công trong năm 2023.

Dự án tuyến Metro số 1 được chuẩn bị từ năm 2007 và chính thức thực hiện từ năm 2012 với tổng mức đầu tư hơn 43.757 tỉ đồng. Trong đó vốn vay từ JICA là hơn 38.265 tỉ đồng, vốn đối ứng hơn 5.491 tỉ đồng. Đây là một trong những dự án trọng điểm của TP.HCM.

Vào tháng 4/2023, sau nhiều lần trễ hẹn về đích, UBND TP.HCM đã có quyết định điều chỉnh thời gian thực hiện dự án tuyến Metro số 1, ấn định thời gian hoàn thành thi công tuyến Metro số 1 vào cuối quý 4/2023. Thời gian kết thúc dự án từ năm 2024 đến năm 2028. Thời gian thông báo khiếm khuyết (bảo hành công trình xây dựng) của các nhà thầu kéo dài từ năm 2024 đến hết năm 2025. Thời gian hỗ trợ vận hành và bảo dưỡng sẽ kéo dài từ năm 2024 đến hết năm 2028.

Tuy nhiên, với thực tế là phía nhà thầu Hitachi vẫn đang từ chối thực hiện các công việc quan trọng của dự án và theo hợp đồng liên quan tuyến Metro số 1 như hiện nay, liệu rằng, tuyến Metro số 1 vẫn sẽ đảm bảo để về đích đúng hạn theo thời gian ấn định của UBND TP.HCM, hay lại tiếp tục “lỡ hẹn” thêm nữa?

Anh Đức