Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết: Kể từ khi Việt Nam tiếp nhận nguồn vốn ODA năm 1993, nguồn vốn này luôn đóng một vai trò quan trọng trong kế hoạch đầu tư phát triển của Bộ, hỗ trợ không chỉ về nguồn lực tài chính mà còn là nguồn tri thức, kinh nghiệm, sáng kiến mới của thế giới được hỗ trợ thông qua các khoản vay, các dự án, chương trình hợp tác kỹ thuật. Trong bối cảnh tình hình thế giới luôn biến động, ngày càng khó lường, phức tạp, nhanh chóng với tác động sâu rộng, mạnh mẽ hơn; nhất là trong một số năm gần đây đã tác động rất lớn đến việc thực hiện và đạt được những mục tiêu, kế hoạch ngắn hạn, dài hạn của Việt Nam, trong đó có ngành nông nghiệp; tạo ra những thách thức to lớn phải giải quyết, trong khi nguồn lực trong nước luôn chưa theo kịp được yêu cầu của sự phát triển.
Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, với mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa theo hướng hiện đại, năng suất chất lượng cao, bền vững, có sức cạnh tranh cao; đồng thời với bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, giảm phát thải; nhu cầu hợp tác với các đối tác quốc tế rất lớn và đa dạng, không chỉ nhu cầu về vốn mà còn rất cần các hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường năng lực, kiến thức cho đầu tư phát triển giai đoạn tới.
Năm 2024, trong bối cảnh nguồn ODA và vốn vay ưu đãi có xu hướng giảm chuyển sang các loại hình đầu tư và hỗ trợ khác trong khi ngân sách Nhà nước vẫn chưa thể phân bổ đủ cho các nhiệm vụ của ngành NN-PTNT, Hội nghị sẽ tập trung vào mục tiêu xác định ưu tiên của các đối tác, nhà tài trợ, quan điểm chỉ đạo và định hướng ưu tiên sử dụng ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành nông nghiệp của Chính phủ trong giai đoạn tới, tạo tiền đề để xây dựng kế hoạch huy động, sử dụng hiệu quả nguồn ODA và vốn vay ưu đãi của ngành NN-PTNT.
Theo báo cáo của Bộ NN-PTNT, trong giai đoạn 2016-2020, Bộ NN-PTNT đã phê duyệt, ký kết 5 chương trình, dự án vốn vay được thực hiện với tổng giá trị là 826 triệu USD, bao gồm 662 triệu USD vốn vay phân bổ cho các lĩnh vực. Các chương trình, dự án được triển khai nhằm nâng cao chất lượng và sự bền vững của tăng trưởng nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng, nâng cao chất lượng và bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm; phát triển sản xuất quy mô lớn, tập trung, tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị thông qua việc liên kết sản xuất; đổi mới công tác xúc tiến thương mại. Hoàn thiện cơ sở hạ tầng các vùng sản xuất tập trung, hạ tầng thủy lợi, thủy sản, ứng phó biến đổi khí hậu và giảm nhẹ thiên tai, nước sạch và vệ sinh nông thôn; mở rộng đối tác công tư PPP trong đầu tư công. Bảo vệ và phát triển rừng; hiện đại hóa ngành lâm nghiệp, phát triển dịch vụ môi trường rừng, nâng cao giá trị gia tăng và tính cạnh tranh các sản phẩm của ngành lâm nghiệp…
Giai đoạn 2021-2025, tổng vốn vay dự kiến cho các dự án mới đang chuẩn bị khoảng 2 tỷ USD, vốn không hoàn lại khoảng 58 triệu USD, vốn đối ứng khoảng 478 triệu USD. Trong đó, có 5 dự án đã được cấp thẩm quyền phê duyệt đề xuất Dự án với tổng số vốn vay khoảng 750 triệu USD. Nguồn vốn vay tập trung ở các đối tác như WB, ADB, JICA, KEXIM, nguồn không hoàn lại đi kèm từ Hà Lan, Nhật Bản, Úc, GCF, GEF,…
Đối với các khoản viện trợ không hoàn lại, hiện nay, Bộ NN-PTNT đang có 112 dự án đang thực hiện (phê duyệt từ 2016 đến nay) với tổng số vốn không hoàn lại khoảng 300 triệu USD. Hiện Bộ đang tiến hành thủ tục phê duyệt tiếp 32 dự án với số vốn viện trợ khoảng 9 triệu USD. Các đối tác tài trợ nguồn vốn không hoàn lại rất đa dạng trong đó, các đối tác chủ chốt gồm có Đức, Hà Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Anh, Mỹ, Newzealand, Canada, Úc, Ai Len, Bỉ, Pháp, các cơ quan thuộc Liên hợp quốc, Tổ chức GEF, GCF, các tổ chức phi chính phủ,...
Về định hướng thu hút, quản lý và sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi giai đoạn 2026-2030, Bộ NN-PTNT sẽ căn cứ vào Chiến lược Phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; đồng thời thay đổi tư duy từ “sản xuất nông nghiệp” sang tư duy “kinh tế nông nghiệp”, tập trung nâng cao giá trị, hiệu quả và đa dạng hóa theo chuỗi giá trị phù hợp với yêu cầu thị trường. Chuyển từ phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành, đa lĩnh vực, từ “giá trị đơn lẻ” sang “tích hợp nhiều giá trị”. Định hướng phát triển “xanh” theo hướng sinh thái, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải carbon thấp nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng, giá trị gia tăng, năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
Trong đó, ưu tiên đầu tư từ nguồn vốn vay ODA và vốn vay ưu đãi cho các nội dung: Cơ sở hạ tầng nông thôn; hạ tầng thủy lợi, phòng chống thiên tai; hạ tầng thủy sản (nuôi trồng, bảo vệ nguồn lợi biển); vệ sinh môi trường và cấp nước sinh hoạt nông thôn; tái tạo rừng, quản lý rừng bền vững, giảm phát thải từ mất rừng; cơ sở hạ tầng phục vụ chuỗi giá trị nông lâm thủy sản chủ lực gắn với tăng trưởng xanh, phát thải thấp; hỗ trợ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Dự kiến kế hoạch đầu tư công các dự án mới sử dụng vốn nước ngoài giai đoạn 2026-2030 khoảng 2,16 tỷ USD.
Tại Hội nghị, các đại biểu đã phân tích, trao đổi về những kết quả đạt được trong sử dụng nguồn vốn vay ưu đãi để thực hiện các chương trình, dự án trên địa bàn; đồng thời đề xuất và định hướng ưu tiên sử dụng nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho ngành NN-PTNT giai đoạn 2026-2030.
Hội nghị ISG là một sự kiện cấp cao được tổ chức thường niên giữa Bộ NN-PTNT với các đối tác nước ngoài để cùng trao đổi, chia sẻ các định hướng chính sách, các ưu tiên của hai bên nhằm đẩy mạnh hợp tác và tăng cường điều phối các nguồn lực góp phần thúc đẩy sự phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam.
