Thời gian gần đây, tại nhiều xã vùng Tây Quảng Trị xuất hiện tình trạng thương lái thu mua gỗ mán đỉa (loại vốn được xem là gỗ tạp, giá trị thấp). Nguyên nhân được xác định là do mặt hàng này đang được gom mua để xuất sang Trung Quốc làm đồ phong thủy với mức giá cao bất thường.
Theo tiết lộ từ một thương lái, cây mán đỉa mọc nhiều ở rừng tự nhiên khu vực phía Tây tỉnh Quảng Trị. Nếu trước đây loài cây này gần như không được chú ý, thì nay giá thu mua đã dao động từ 2-3 triệu đồng/kg, tùy theo màu sắc và chất lượng lõi. Hiện tại, loại có lõi càng đỏ, vân càng đậm, chứa nhiều dầu thì giá càng cao. Các thương lái chỉ cho biết mua về làm phong thủy chứ không tiết lộ mục đích cụ thể.
Ghi nhận thực tế tại kho hàng của thương lái cho thấy, gỗ mán đỉa có lõi màu nâu đỏ, hương thơm nhẹ. Nhiều bao tải gỗ đã được tập kết chờ vận chuyển. Nhu cầu tăng đột biến khiến người dân có thể đổ xô vào rừng săn tìm, gây áp lực lớn lên công tác bảo vệ rừng.
Liên quan đến vấn đề trên, ông Nguyễn Văn Long, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị cho biết, hiện tượng này vốn xuất phát từ hoạt động thu mua mạnh ở khu vực Lào và đang lan sang Quảng Trị.
“Chi cục đã báo cáo và đề xuất Sở NN&MT ban hành văn bản chỉ đạo, đồng thời yêu cầu các Hạt Kiểm lâm tăng cường tuần tra, nắm địa bàn, phối hợp với chính quyền cơ sở nhằm phát hiện sớm và ngăn chặn các hành vi khai thác, vận chuyển, mua bán lâm sản trái phép”, ông Long nhấn mạnh.
Ông Phạm Văn Tân - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ rừng và Di sản thế giới (thuộc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng) cũng thông tin: Cây mán đỉa phân bố chủ yếu ở vùng rừng núi đất thuộc huyện Minh Hóa (Quảng Bình cũ).
“Mặc dù khu vực rừng đá vôi của Vườn Quốc gia không có nhiều loại cây này, nhưng lực lượng chức năng vẫn phải tăng cường tuần tra để ngăn ngừa người dân lén lút xâm nhập khai thác”, ông Tân cho biết thêm.
Gỗ mán đỉa (tên khoa học Archidendron clypearia) thuộc nhóm VIII tại Việt Nam. Cây có thân thẳng, vỏ nâu nhạt, gỗ mềm; thường phải để thân gỗ mục mới lấy được phần lõi. Từ lâu, loại gỗ này chỉ được dùng làm đồ nội thất thông thường hoặc đồ trang trí. Lá cây được dùng trong một số bài thuốc dân gian trị ghẻ và làm thuốc nhuộm.
Sự tăng giá bất thường của loại gỗ này đang tạo ra nguy cơ phá rừng mới. Các cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị khuyến cáo người dân không nên vì lợi nhuận trước mắt mà vi phạm pháp luật về bảo vệ rừng; đồng thời, khẳng định sẽ tiếp tục siết chặt quản lý để xử lý nghiêm tình trạng khai thác, vận chuyển và buôn bán gỗ trái phép.
