Hoa súng từ xa xưa đã được biết đến như một nguyên liệu dùng trong các bài thuốc chữa bệnh. Trong hoa súng có nhiều thành phần như flavonoid, carotenoid, saponin, tannin, nymphasterol, nymphayol... có tác dụng dược lý như hạ đường huyết, chống lão hóa, giảm căng thẳng, giảm đau, kháng viêm, giảm cholesterol và bảo vệ tim mạch. Ngoài ra, hoa súng còn có tác dụng giảm mất ngủ, tăng cường hệ miễn dịch và giải độc cơ thể.
Tại Việt Nam, tuy đã có một số sản phẩm trà hoa súng được thương mại hóa, nhưng chưa có nghiên cứu nào về hoạt tính sinh học của nó được công bố.
Do vậy, nhóm tác giả ở Trường Đại học Bách khoa - Đại học Đà Nẵng đã thực hiện nghiên cứu và phát triển trà hoa súng, nhằm định tính một số hợp chất tự nhiên trong sản phẩm này.
Hoa súng trắng với số lượng vượt trội so với các loài hoa súng khác được chọn làm đối tượng nghiên cứu. Hoa được thu hái từ 6-9 giờ sáng ở xã Hòa Khương, huyện Hòa Vang, TP Đà Nẵng, sau đó tiến hành xử lý sơ bộ bằng cách cắt bỏ cuống hoa và thân.
Để khảo sát ảnh hưởng của điều kiện sấy (nhiệt độ và thời gian) đến chất lượng của trà, mẫu hoa súng trắng được sấy lạnh ở các nhiệt độ 30°C, 35°C, 40°C, xác định độ ẩm ở 12, 16, 20, 24, 28 giờ.
Để chiết dịch, cho 1 gam hoa súng trắng sau sấy đã nghiền nhỏ vào bình tam giác 100 mL. Bổ sung dung môi ethanol nồng độ 70% vào theo tỉ lệ hoa súng/dung môi là 1/40. Tiến hành chiết hỗ trợ siêu âm trong các khoảng thời gian 40 phút. Cuối cùng, sử dụng giấy lọc để thu dịch chiết.
Nhóm cũng tiến hành tương tự với mẫu súng tím, súng xanh được thu hái tại vườn để đánh giá hoạt tính kháng oxy hóa của các loài hoa súng khác nhau.
Kết quả, sau sấy 30°C trong 24 giờ, hàm lượng chất kháng oxy hóa của ba loài hoa không có khác biệt, nghĩa là có thể dùng cả ba loài hoa để phát triển sản phẩm trà.ư
Bên cạnh đó, nghiên cứu của nhóm cho thấy, hàm lượng flavonoid, chất chống oxy hóa mạnh, của mẫu hoa sau sấy tại 30°C và 35°C cao hơn so với hàm lượng flavonoid tổng của hoa cúc vạn thọ hay của dịch chiết rễ tranh trong cùng điều kiện chiết.
Nghiên cứu cũng xác định được chế độ sấy lạnh ở 30°C trong 24 giờ là phù hợp hơn so với khi sấy ở 35°C và 40°C và công thức phối trộn trà hoa súng trắng với cỏ ngọt theo tỷ lệ 95%:5% là phù hợp với thị hiếu người tiêu dùng.
