STNN – Quy trình nhân giống in vitro cây Bạch truật không chỉ đáp ứng nhu cầu cung ứng cây giống cho trồng và sản xuất dược liệu mà còn mang lại nhiều lợi ích khác.
- Ổn định nguồn gen cây rau sam, chủ động dược liệu sản xuất thuốc điều trị bệnh trĩ
- Kết nối phát triển kinh tế, bảo vệ môi trường và bảo tồn văn hóa với nâng cao chuỗi giá trị từ cây dược liệu
Cây Bạch truật (Atractylodes macrocephala Koidz.) là một loại cây dược liệu quan trọng, được sử dụng phổ biến trong các bài thuốc bổ khí huyết. Cây này chứa nhiều hợp chất hóa học như sesquiterpenoid, triterpenoid, polyacetylen, coumarin, phenylpropanoid, flavonoid, steroid, benzoquinon và polysaccharid, với các tác dụng kháng viêm, chống oxy hóa, bảo vệ thần kinh và điều hòa miễn dịch.
Tuy nhiên, việc nhân giống cây Bạch truật truyền thống bằng hạt gặp nhiều hạn chế do cây này có thân thảo, rễ củ và thân cây ruỗng thường vào mùa đông. Vì vậy, nghiên cứu về nhân giống in vitro (nuôi cấy mô), đã được tiến hành để tạo ra một nguồn cung ứng lớn hơn và ổn định hơn cho cây Bạch truật.
Qua nghiên cứu, nhóm nghiên cứu do Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Nông nghiệp Công nghệ cao chủ trì thực hiện, KS. Phạm Quỳnh Anh làm chủ nhiệm đã xây dựng quy trình nhân giống in vitro cho cây Bạch truật. Đầu tiên, việc khử trùng mẫu cây Bạch truật bằng dung dịch Javel đã cho kết quả tốt, đạt tỷ lệ mẫu sạch đạt 93,33%. Sau đó, môi trường nuôi cấy phù hợp là môi trường WPM đã đạt tỷ lệ mẫu tái sinh 100% với chiều cao chồi, chiều dài rễ, số rễ và số lá tương ứng là 7,13cm, 13,47cm, 6,67 rễ/chồi và 4,87 lá/chồi.
Môi trường nuôi cấy tối ưu cho sự nhân giống in vitro cây Bạch truật là môi trường WPM kết hợp với 1,5 mg/L BA và 0,3 mg/L IBA hoặc 1,5 mg/L BA và 0,3 mg/L NAA. Trong môi trường này, tỷ lệ mẫu tái sinh đạt 100%, với hệ số nhân chồi là 2,38 chồi/mẫu. Ngoài ra, môi trường WPM có bổ sung 1,5 mg/L BA và 0,3 mg/L NAA, 30 g/L đường saccarose và 8 g/L agar cũng là môi trường phù hợp cho sự nhân giống in vitro cây Bạch truật, với hệ số nhân chồi đạt 3,07 chồi/mẫu và chồi phát triển tốt với ít nhất 3 lá.
Quy trình nhân giống in vitro cây Bạch truật không chỉ đáp ứng nhu cầu cung ứng cây giống cho trồng và sản xuất dược liệu mà còn mang lại nhiều lợi ích khác. Phương pháp này giúp tăng năng suất và chất lượng của cây Bạch truật, đồng thời giảm thiểu rủi ro mất mát do các yếu tố môi trường và bệnh tật. Ngoài ra, việc sử dụng phương pháp nhân giống in vitro còn giúp bảo tồn và duy trì các đặc tính di truyền quan trọng của cây Bạch truật.
Với tiềm năng và ứng dụng của nhân giống in vitro cây Bạch truật, việc nghiên cứu và ứng dụng quy trình này sẽ đóng góp trong phát triển ngành dược liệu và y học truyền thống. Đặc biệt, việc tạo ra nguồn cung ứng ổn định và đáng tin cậy của cây Bạch truật sẽ giúp đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về dược liệu và sản phẩm từ cây này.
Tổng kết, nghiên cứu về nhân giống in vitro cây Bạch truật đã đạt được những kết quả tích cực, xây dựng được quy trình nhân chồi in vitro và tìm ra môi trường nuôi cấy tối ưu cho sự nhân giống cây. Điều này mở ra nhiều triển vọng cho việc ứng dụng công nghệ nhân giống in vitro trong sản xuất dược liệu và nghiên cứu y học.
Thiên Thảo (TH)
