STNN - Mô hình nuôi hươu lấy nhung của người dân xã Diễn Hùng (Diễn Châu, Nghệ An) đã mang lại hiệu quả tích cực, nhiều hộ gia đình trên địa bàn xã thoát nghèo và vươn lên làm giàu từ nghề này.
Những năm 80 của thế kỷ trước, khi những người dân của nhiều xã trong vùng chưa mặn mà với việc nuôi hươu thì một số hộ dân xã Diễn Hùng đã chú ý đến mô hình nuôi hươu lấy nhung và tận dụng các phế phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp như cây ngô, khoai, lạc… để nuôi hươu. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, số hộ nuôi hươu rất ít, chỉ tính trên đầu ngón tay. Đến thập niên 90, qua kinh nghiệm thực tế, bà con dần hiểu rõ tập tính của hươu cũng như cách chăm sóc đàn hươu, số hộ nuôi dần tăng lên. Nhưng ngặt nỗi, nghề nuôi hươu trong giai đoạn này chưa phát huy được giá trị về kinh tế, do vậy số hộ nuôi hươu cũng bắt đầu giảm, nhiều hộ chuyển hướng sang nuôi vật nuôi truyền thống như bò thịt và đặc biệt là lợn. Những năm gần đây, khi nghề chăn nuôi bò, lợn gặp nhiều khó khăn bởi giá bán giảm mạnh, dịch bệnh nhiều, thu nhập thấp và không ổn định, bà con đã năng động chuyển hướng sang nuôi hươu sinh sản và nuôi hươu lấy lộc nhung.
Diễn Hùng là xã đồng bằng ven biển, sản xuất nông nghiệp thuận lợi, có nguồn thức ăn, nước uống dồi dào, rất thuận lợi để nhân rộng mô hình nuôi hươu. Hiện nay, tổng đàn hươu của toàn xã khoảng 1.678 con với 184 hộ nuôi, tập trung chủ yếu ở hai thôn Hùng Nghĩa và Hùng Phong. Mặc dù giá nhung hươu cũng có biến động, nhưng về cơ bản, thu nhập từ nghề nuôi hươu mang lại hơn hẳn nuôi bò, lợn. Các hộ nuôi hươu không chỉ lấy nhung bán cho thương lái mà còn bán con giống nên nguồn thu nhập hàng năm rất ổn định.
Để tạo thương hiệu nhung hươu và hỗ trợ nhau trong phát triển kinh tế, Hội Nông dân các cấp đã định hướng các hộ thành lập Tổ hội nghề nghiệp chăn nuôi hươu nhằm mục đích hỗ trợ nhau về kỹ thuật chăm sóc, bắt hươu khi cắt lộc hoặc khi tiêm phòng,…Tổ hội có quy chế hoạt động riêng dựa trên nguyên tắc “5 cùng”, 3 tháng sinh hoạt 1 lần, mỗi hộ tham gia tổ hội đóng góp quỹ 100.000 đồng/năm.
Ông Trần Thông, Chủ tịch UBND xã Diễn Hùng cho biết: "Xã Diễn Hùng xác định, hươu là vật nuôi trọng điểm trong nông nghiệp của địa phương. Xã đang chỉ đạo thành lập câu lạc bộ chăn nuôi hươu với mục đích trao đổi kỹ thuật chăn nuôi, xây dựng thương hiệu OCOP nhung hươu để nâng cao giá trị, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm, góp phần xây dựng nghề chăn nuôi hươu ngày càng phát triển, tạo sinh kế, thu nhập ổn định cho người dân".
Hươu là loại động vật dễ nuôi, thức ăn dễ kiếm, dễ trồng như cỏ voi, các loại lá cây, rau khoai, lá và thân cây ngô non, chuối, v.v.. Tuy nhiên, nghề nuôi hươu cũng phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và kỹ thuật chăm sóc. Bình quân trọng lượng mỗi cặp nhung hươu dao động từ 1,5 - 2 kg, cũng có những con đặc biệt cho nhung to. Điển hình như thời điểm cuối năm 2023, con hươu của gia đình ông Trần Quang Huấn ở thôn Hùng Nghĩa thu được cặp nhung có cân nặng 3,9 kg và đây được đánh giá là cặp nhung hươu có cân nặng nhất vùng từ trước tới nay.
Nhung hươu được phân loại thành nhung tam, nhung nhị, nhung non, nhung già. Giá cả phụ thuộc vào đặc điểm, chất lượng của mỗi cặp nhung hươu. Nhu cầu của người mua cũng khác nhau: người mua để chơi, trưng bày thì chọn loại nhung già; còn người mua để bồi bổ, chăm sóc sức khỏe thì chọn nhung non.
Phấn khởi khi nghề nuôi hươu cho thu nhập ổn định hàng năm, anh Vũ Ngọc Sinh (trú tại thôn Hùng Nghĩa) là người đã có kinh nghiệm nuôi hươu trên 10 năm cho biết: “Gia đình tôi nuôi 25 con hươu trong đó có 6 con cái. Con cái từ khi được 3 tháng tuổi mua về nuôi 1,5 năm bắt đầu đẻ con, mỗi con hươu con bán với giá 15 triệu đối với con cái, 30 triệu đối với con đực. Chăm hươu lấy nhung thì cần phải cho hươu ăn thêm ngô, khoai, đậu… để cặp nhung có chất lượng tốt. Đặc biệt, giai đoạn hươu lên nhung thì bồi bổ bằng thức ăn có hàm lượng tinh bột cao để nhung đạt trọng lượng cao, bán được giá. Còn đối với hươu sinh con thì chỉ cần cho ăn cỏ nên chi phí nuôi hươu cái đẻ con sẽ rẻ hơn nuôi hươu đực lấy nhung. Mỗi ngày, cho hươu ăn 2 lần sáng và chiều. Chi phí thức ăn nuôi 25 con hươu chưa tính công khoảng 50 triệu/năm. Nuôi hươu thì yên tâm về việc chăm sóc sức khỏe đàn hươu, bởi không lo bệnh tật, vì đây vốn là loài động vật hoang dã. Sản phẩm từ nuôi hươu có đầu ra ổn định, khi đến kỳ thu hoạch thì báo cho người mua đến xem để cắt nhung. Mỗi năm, thu nhập từ nuôi hươu có thể đạt 250 - 300 triệu là bình thường”.
Trong chuyến thăm các mô hình sản xuất trên địa bản xã Diễn Hùng vào sáng ngày 21/10/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Nguyễn Đức Trung đã bày tỏ vui mừng khi bà con có được hướng đi ổn định, đạt hiệu quả cao trong sản xuất chăn nuôi; đồng thời, đề nghị huyện Diễn Châu, xã Diễn Hùng quan tâm, tạo điều kiện để mô hình tiếp tục phát huy được hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống người dân.
Nuôi hươu lấy nhung là mô hình chăn nuôi con đặc sản cho hiệu quả kinh tế cao. Các cấp uỷ Đảng và chính quyền địa phương xã Diễn Hùng đang tiếp tục tuyên truyền, khuyến khích người chăn nuôi nhân rộng mô hình nhằm giúp bà con phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, góp phần cùng địa phương thực hiện công tác giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.
Vũ Thắng
