Nghề truyền thống gắn bó với sông quê
Từ tờ mờ sáng, những chiếc thuyền gỗ và thuyền máy đã lặng lẽ rời bến. Người đàn ông đảm nhận việc cào hến ở các khúc sông La và những nhánh sông chảy qua Nghệ An, Hà Tĩnh. Khi trời vừa hửng sáng, họ trở về với khoang thuyền đầy ắp hến tươi. Những người vợ, người mẹ tất bật ngâm hến để loại bỏ cặn bẩn, sau đó nhóm bếp luộc hến ngay bên bờ.
Luộc hến tưởng chừng như đơn giản, nhưng thực tế lại đòi hỏi không ít kinh nghiệm. Mỗi mẻ hến từ 10 đến 15 kg cần được luộc khoảng 20 phút, thời gian vừa đủ để thịt hến tách vỏ, tạo ra nước luộc ngọt lịm, được chắt riêng làm nước dùng. Từ những con hến nhỏ bé, người dân sáng tạo ra vô vàn món ngon: từ cháo hến, hến xào giá, đến canh hến nấu rau thanh mát. Nếu như trước đây, hến chỉ xuất hiện trong những mâm cơm dân dã, thì giờ đây, các món ăn từ hến đã từng bước ghi tên mình vào thực đơn của nhiều nhà hàng và khách sạn.
Trung bình, mỗi thuyền có thể thu hoạch vài tạ hến mỗi ngày, từ đó nấu được khoảng 50 đến 70 kg ruột, mang lại thu nhập gần một triệu đồng. Không bỏ phí bất cứ thứ gì, vỏ hến được nung thành vôi hoặc nghiền trộn vào thức ăn chăn nuôi, nước hến cũng trở thành nguyên liệu cho những món ăn hấp dẫn.
Nghề đổi thay, hướng tới du lịch
Trước đây, khu vực chế biến ở Bến Hến khá lộn xộn, nhưng nay đã được quy hoạch gọn gàng và sạch sẽ. Dọc bờ sông dài 400m, gần 80 hộ dân đã được sắp xếp khu vực sản xuất riêng, đảm bảo vệ sinh môi trường và thuận tiện cho việc làm nghề.
Sự đổi thay này có được sau khi tuyến kè chống sạt lở sông Ngàn Phố hoàn thành, cùng với việc chính quyền xã Sơn Trường (cũ) triển khai quy hoạch làng nghề. Ngoài việc hỗ trợ vốn mua thuyền và máy móc, chính quyền còn vận động người dân tuân thủ quy hoạch, hướng tới mục tiêu lâu dài: phát triển làng nghề hến song song với du lịch trải nghiệm. Sự kết hợp này không chỉ nâng cao giá trị kinh tế mà còn gìn giữ bản sắc văn hóa địa phương.
Trải nghiệm độc đáo trên sông La
Trong định hướng phát triển du lịch sông La, làng Bến Hến được xác định là một điểm dừng chân hấp dẫn. Du khách có thể theo thuyền ra sông, trực tiếp trải nghiệm việc cào hến, tham gia vào quy trình luộc hến, và thưởng thức ngay tại chỗ những món đặc sản nóng hổi. Họ còn được nghe kể về lịch sử làng nghề, về tình yêu và sự gắn bó của người dân với con sông qua bao thế kỷ.
Ông Lê Đình Tài, Phó Chủ tịch UBND xã Đức Minh, chia sẻ: “Chúng tôi muốn giữ gìn nghề truyền thống, nhưng cũng muốn biến nó thành sản phẩm du lịch đặc trưng, giúp người dân không chỉ sống được bằng nghề mà còn nâng cao thu nhập, thu hút khách khắp nơi.”
Từ một làng nghề ven sông, Bến Hến hôm nay đang khoác lên mình diện mạo mới. Vẫn giữ nguyên hương vị hến sông La trứ danh, nhưng giờ đây, nơi đây thêm sắc màu trải nghiệm để níu chân du khách. Hương vị ngọt lành của hến, ánh mắt chất phác của người dân, cùng nhịp sống yên bình bên dòng sông sẽ là những ấn tượng khó quên với bất kỳ ai khi một lần ghé thăm.
