STNN - Việc ngăn chặn việc mở rộng đất nông nghiệp vào rừng, đất ngập nước và các khu bảo tồn sẽ chuyển hướng mở rộng nông nghiệp chủ yếu sang đồng cỏ. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đa dạng sinh học của những khu vực này.
Dự báo từ Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đến năm 2030, diện tích canh tác toàn cầu dự kiến sẽ tăng 3,6%, làm tăng sản lượng nông nghiệp toàn cầu thêm 2%.
Một nhóm nghiên cứu liên ngành do Tiến sĩ Florian Zabel và Giáo sư Tiến sĩ Ruth Delzeit từ Khoa Khoa học Môi trường tại Đại học Basel đứng đầu đã tiến hành nghiên cứu những khu vực nào trên toàn thế giới có khả năng bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi sự mở rộng đất nông nghiệp trong tương lai. Những phát hiện của nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Nature Sustainability.
Sản lượng cao hơn, khí nhà kính nhiều hơn
Các nhà nghiên cứu đã phát triển một mô hình sử dụng đất xác định những khu vực có lợi ích lớn nhất trên toàn thế giới cho sự mở rộng nông nghiệp trong tương lai, có tính đến cả tiêu chí kinh tế xã hội và sinh thái nông nghiệp. Sau đó, họ đánh giá tác động kinh tế và sinh thái của những thay đổi trong việc sử dụng đất ở những khu vực này. Theo nghiên cứu, những khu vực nông nghiệp mới dự kiến sẽ xuất hiện chủ yếu ở vùng nhiệt đới, nơi vẫn có tiềm năng đáng kể để tăng sản lượng nông nghiệp bất chấp biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, vì đất trồng trọt lưu trữ ít carbon hơn nhiều so với thảm thực vật ban đầu, nghiên cứu ước tính rằng những thay đổi trong sử dụng đất sẽ thải ra khoảng 17 gigaton CO2 trong dài hạn. Con số này gần bằng một nửa lượng khí thải CO2 toàn cầu hàng năm hiện tại. Ở những khu vực bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong sử dụng đất, đa dạng sinh học cũng sẽ giảm 26%. "Do đó, việc mở rộng đất nông nghiệp sẽ là một sự phát triển đáng lo ngại, đặc biệt là đối với việc bảo vệ khí hậu toàn cầu và các nỗ lực bảo tồn đa dạng sinh học", đồng tác giả nghiên cứu Florian Zabel cho biết.
Bảo tồn cũng có ý nghĩa về mặt kinh tế
Trước những nỗ lực gần đây nhằm bảo vệ thiên nhiên, rừng và đa dạng sinh học trên toàn cầu, các nhà nghiên cứu cũng đã đánh giá tác động của nhiều kịch bản khác nhau về chính sách bảo tồn toàn cầu và hậu quả của chúng. Rõ ràng là các biện pháp bảo tồn cũng có thể có những tác dụng phụ không mong muốn: Việc ngăn chặn việc mở rộng đất nông nghiệp vào rừng, đất ngập nước và các khu bảo tồn sẽ chuyển hướng mở rộng nông nghiệp chủ yếu sang đồng cỏ. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đa dạng sinh học của những khu vực này, vì đồng cỏ thường có tính đa dạng cao hơn các vùng đất khác.
Mặt khác, việc tuân thủ các nỗ lực bảo tồn cũng có thể có ý nghĩa về mặt kinh tế. "Trái với kỳ vọng, việc bảo tồn rừng, đất ngập nước và các khu bảo tồn hiện có ít tác động đến tổng sản phẩm quốc nội của các khu vực tương ứng. Sản lượng nông nghiệp toàn cầu cũng chỉ giảm nhẹ do kết quả này. Đổi lại, lượng khí thải nhà kính do mở rộng gây ra cũng giảm đáng kể. Phát hiện này đặc biệt có liên quan trong bối cảnh an ninh lương thực toàn cầu: nó cho thấy xung đột giữa việc cung cấp hàng hóa nông nghiệp và bảo vệ môi trường có thể được giảm thiểu - nhà nghiên cứu Julia Schneider của Ludwig-Maximilians-Universität München cho biết.
Cải thiện quy hoạch các khu bảo tồn
Nghiên cứu này đóng góp có giá trị vào việc trả lời câu hỏi về những khu vực nào đặc biệt đáng được bảo vệ. Trong Công ước về Đa dạng sinh học Côn Minh-Montreal, cộng đồng quốc tế đã đặt mục tiêu bảo vệ 30% diện tích đất toàn cầu vào năm 2030.
Nghiên cứu hiện tại xác định các khu vực đặc biệt có nguy cơ trong tương lai và nêu bật những tác động tiềm tàng của việc mở rộng nông nghiệp đối với nền kinh tế và môi trường. Điều này cho phép lập kế hoạch cho các khu bảo tồn theo cách tạo ra tác động rộng rãi nhất có thể đến nhiều mục tiêu nhất có thể, chẳng hạn như bảo vệ khí hậu và đa dạng sinh học, đồng thời vẫn xem xét đến các lợi ích kinh tế". Florian Zabel cho biết
Địa Lan (Theo Sciencedaily)
