Bến Tre có nhiều cơ sở sản xuất thạch dừa nhưng chất lượng cũng rất khác nhau, ngoài yếu tố về nguồn giống, kỹ thuật nhân giống thì yếu tố môi trường sử dụng cũng rất khác nhau, nước dừa già sử dụng làm môi trường chỉ chiếm 10% đến 20%, lý do là các cơ sở làm thạch dừa mua lại nước dừa già từ các cơ sở chế biến dừa mà các cơ sở chế biến dừa coi nước dừa già là phế phẩm do vậy chưa có giải pháp thu gom, xử lý bảo quản nước dừa già dẫn đến tình trạng khi bán cho cơ sở làm xuất thạch dừa nước dừa già bị nhiễm khuẩn nặng, hỏng phải bỏ đi. Phương pháp lấy nước dừa chủ yếu là chặt nên một lượng không nhỏ tạp chất như xơ dừa, mụn dừa lẫn vào nước dừa dẫn đến nước dừa bị biến màu, Nước dừa già thường có màu đục và rất nhanh tạo kết tủa, nhanh hỏng trong điều kiện thời tiết tỉnh Bến Tre có nhiệt độ trung bình 30-32 độ C, nếu không có giải pháp thu gom xử lý, sau 4 giờ toàn bộ khối nước dừa sẽ hỏng hoàn toàn gây mùi khó chịu làm ô nhiễm môi trường.
Việc tận dụng nước dừa già vào sản xuất tạo sản phẩm mới có giá trị là nhu cầu cấp thiết để giải quyết vấn đề môi trường, da dạng hoá các sản phẩm nâng cao giá trị gia tăng cho trái dừa cần được quan tâm, hơn nữa cellulose vi khuẩn khô là vật liệu thân thiện môi trường. Việc nghiên cứu quy trình công nghệ sản xuất cellulose vi khuẩn khô từ nước dừa già tạo ra vật liệu mới, thân thiện môi trường là vấn đề đáng quan tâm. Vì thế, năm 2021, ThS. Mã Thị Bích Thảo đã phối hợp với các cộng sự tại Trung tâm Ươm tạo Công nghệ và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ đã thực hiện đề tài: “Xây dựng quy trình công nghệ sản xuất bột cellulose từ nước dừa già”.
Đề tài nhằm thực hiện mục tiêu xây dựng được quy trình công nghệ thu nhận bột cellulose từ nước dừa già quy mô phòng thí nghiệm hướng tới quy mô công nghiệp; và áp dụng quy trình thu nhận bột cellulose từ nước dừa già vào sản xuất thử nghiệm.
Qua quá trình nghiên cứu, triển khai, đề tài đã thu được kết quả như sau:
- Từ việc đánh giá đặc tính sinh học của 3 chủng Ax1, Ax2, Ax3, đã tuyển chọn được chủng Ax3 có khả năng sinh tổng hợp cellulose cao nhất.
- Quá trình tối ưu hoá các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng sinh tổng hợp BC từ vi khuẩn A. xylinum đã xác định được điểm tối ưu: thời gian 6 ngày, nhiệt độ 30 độ C, pH=4,5; hàm lượng đường glucose 22g/l, hàm lượng (NH4)2SO4 2g/l, hàm lượng KH2PO4 3g/l cho khối lượng BC tối ưu là 3,93g và độ dai của màng BC đạt được là 46,73 MPa.
- Đã xây dựng được quy trình hoàn chỉnh từ khâu thu, xử lý, bảo quản nước dừa già đến quá trình sản xuất BC khô đạt năng suất, chất lượng cao và ổn định.
Các tác giả đề xuất cần tiếp tục theo dõi quy trình công nghệ sản xuất ở quy mô công nghiệp để đánh giá tính ổn định của sản phẩm.
Có thể tìm đọc toàn văn Báo cáo kết quả nghiên cứu (mã số 21119/2021) tại Cục Thông tin, Thống kê.
