“Kỹ thuật nhân giống cây huỷnh (Tarrietia javanica Blume) bằng gieo ươm từ hạt” của nhóm tác giả: TS. Phạm Xuân Đỉnh, TS. Vũ Đức Bình, ThS. Nguyễn Thị Thanh Nga, TS. Nguyễn Thị Liệu, ThS. Nguyễn Hải Thành, ThS. Lê Công Định, ThS. Hà Văn Thiện, ThS. Phạm Tiến Hùng được Tổng cục Lâm nghiệp công nhận theo Quyết định số 223/QĐ-TCLN-KH&HTQT, ngày 17/8/2022.
Huỷnh là loài cây gỗ lớn cao 25-30m đường kính đạt trên 1m, cây sinh trưởng phát triển rất nhanh, thớ gỗ màu hồng nhạt, rất dẻo, dai, ít cong, vênh, không bị mối mọt, chịu được va đập mạnh, chịu mặn, thường dùng trong xây dựng nhà cửa, đóng tàu thuyền. Việc nhân giống cây huỷnh để trồng và thâm canh hợp lý sẽ góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, phòng hộ, góp phần cải thiện môi sinh môi trường vùng miền núi.
Kỹ thuật nhân giống huỷnh bằng gieo ươm từ hạt của nhóm tác giả được xây dựng dựa trên kết quả của đề tài khoa học công nghệ cấp Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn: “Nghiên cứu chọn giống và kỹ thuật trồng rừng thâm canh cây huỷnh (Tarrietia javanica Blume) cung cấp gỗ lớn ở vùng Bắc Trung Bộ và Nam Trung Bộ”, do Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam chủ trì, Trung tâm khoa học Lâm nghiệp Bắc Trung Bộ thực hiện trong giai đoạn từ 2018-2022, TS. Phạm Xuân Đỉnh là chủ trì đề tài.
So với kỹ thuật nhân giống huỷnh trước đây, kỹ thuật nhân giống huỷnh bằng cách gieo ươm từ hạt có những điểm nổi trội nhất định:
Kỹ thuật bảo quản hạt giống huỷnh: Hạt giống huỷnh sau khi thu hái, sơ chế, đựng trong túi vải bảo quản trong chum đậy kín ở nhiệt độ phòng, thời gian bảo quản sau 1 tháng, tỷ lệ nảy mầm đạt 60,67%, sau 3 tháng, tỷ lệ nảy mầm đạt 45,33%.
Kỹ thuật xử lý hạt trước khi gieo: Hạt huỷnh rất nhanh mất sức nảy mầm, do đó nên đem gieo ươm ngay 2 sau khi thu hái sẽ cho tỷ lệ nảy mầm cao nhất (khoảng 82,88%). Hạt trước khi gieo cần được xử lý bằng cách ngâm hạt trong thuốc tím (KMnO4), nồng độ 0,1% trong 15 phút, sau đó vớt ra, để ráo, rồi đem gieo trực tiếp trên luống cát ẩm, hàng ngày cần tưới đủ ẩm.
Thành phần ruột bầu để gieo ươm: Tạo bầu để gieo ươm cây giống huỷnh với thành phần và tỷ lệ ruột bầu tính theo khối lượng như sau: 90% đất tầng mặt (tầng A+B) + 9% phân chuồng hoai + 1% super lân cho tỷ lệ sống và sinh trưởng tốt nhất.
Kỹ thuật che sáng ở giai đoạn vườn ươm: Trong giai đoạn vườn ươm chế độ che sáng cho cây huỷnh là 50% ánh sáng trực xạ ở tháng thứ nhất, từ tháng thứ hai đến tháng thứ chín che sáng 25%, các tháng còn lại dỡ bỏ dàn che hoàn toàn đến khi đem cây con đi trồng rừng.
Với những điểm mạnh trong tiến bộ kỹ thuật trên, kỹ thuật nhân giống huỷnh (Tarrietia javanica Blume) bằng gieo ươm từ hạt đã mang đến một chiến lược công nghệ mới trong việc phát triển và nhân giống cây trồng Việt Nam.
Mai Chi
