Thực hiện hiệu quả công tác bảo vệ rừng với nhiều giải pháp đồng bộ
Nằm ở phía Tây tỉnh Thanh Hóa, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu thuộc địa giới hành chính của 08 xã vùng đệm (Hiền Kiệt, Thiên Phủ, Nam Xuân, Phú Xuân, Phú Lệ, Trung Thành, Trung Sơn, Trung Lý) với diện tích rừng được giao quản lý hơn 27 nghìn ha. Nơi đây là sự kết hợp giữa hệ sinh thái núi đá vôi, hệ sinh thái núi đất và hệ sinh thái rừng độc đáo, được xem như là “lá phổi xanh” của khu vực miền Tây Thanh Hóa. Đây không chỉ là vùng rừng đặc dụng với hệ sinh thái phong phú, nhiều loài động, thực vật quý hiếm, mà còn là nơi sinh sống của hàng nghìn hộ dân thuộc các dân tộc Thái, Mông, Mường. Những năm qua, công tác quản lý và bảo vệ rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu được đặc biệt chú trọng, góp phần bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
Để bảo vệ diện tích rừng hiện có, trong năm 2025, Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ trong công tác bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng, được thể hiện qua một số hoạt động như sau:
Đơn vị thường xuyên phối hợp chặt chẽ với các ban ngành và chính quyền địa phương các xã vùng đệm để tuần tra, kiểm soát an ninh rừng trên địa bàn được giao quản lý. Mục tiêu là kịp thời phát hiện, ngăn chặn tình trạng khai thác và vận chuyển lâm sản trái phép, cũng như xử lý vi phạm trong lĩnh vực lâm nghiệp một cách chính xác và kịp thời. Kết quả trong năm 2025, đơn vị đã tổ chức được 1.278 cuộc tuần tra và phát hiện, xử lý kịp thời 03 vụ vi phạm về lĩnh vực lâm nghiệp.
Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ rừng được đẩy mạnh, đặc biệt là trong các cộng đồng dân tộc sinh sống ven rừng. Người dân dần ý thức rõ hơn về giá trị của rừng và trách nhiệm của mình. Đơn vị đã phối hợp với chính quyền địa phương và các ban ngành có liên quan để tổ chức 115 hội nghị tuyên truyền thông qua hình thức họp dân, với tổng số 6.589 lượt người tham gia. Ngoài ra, tuyên truyền qua loa phóng thanh được thực hiện 183 lượt, tổ chức tuyên truyền lưu động 02 cuộc, và cấp phát 3.000 tờ rơi, tờ gấp cùng 2.000 poster về công tác bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng.
Xây dựng các phương án phòng cháy chữa cháy rừng chuyên nghiệp, cụ thể
Đơn vị đã huy động sự tham gia của người dân thông qua các hợp đồng giao nhận khoán bảo vệ rừng, hỗ trợ các cộng đồng tại 48 thôn bản vùng đệm khu bảo tồn từ các chương trình như: Chương trình Lâm nghiệp bền vững, Dịch vụ môi trường rừng và Phát thải carbon (ERPA). Nhờ đó, người dân không chỉ có nguồn thu nhập ổn định, nâng cao đời sống tinh thần mà còn góp phần gìn giữ tài nguyên rừng quý giá.
Pù Hu là khu vực có địa hình hiểm trở, vào mùa khô thường tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng cao. Trước tình hình đó, Ban quản lý Khu bảo tồn đã xây dựng các phương án phòng cháy chữa cháy rừng cụ thể: Huy động lực lượng tại chỗ và trang thiết bị cần thiết; Các tuyến đường băng cản lửa đã được xây dựng và duy tu thường xuyên, đồng thời tăng cường hệ thống biển cảnh báo cháy rừng và mua sắm công cụ, dụng cụ phòng cháy; Trong năm 2025, đơn vị đã xây dựng được 05 km đường băng cản lửa, tổ chức 02 cuộc diễn tập chữa cháy rừng và lắp đặt 05 biển báo cấp cháy rừng cùng 150 biển cấm lửa.
Ngoài ra, trong mùa nắng nóng có nguy cơ cháy rừng cao, lực lượng kiểm lâm cùng các tổ đội bảo vệ rừng ở cơ sở thường xuyên ứng trực 24/24 giờ tại những khu vực trọng điểm; kiểm soát người dân ra vào rừng cũng như việc sử dụng lửa trong xử lý thực bì làm nương rẫy ven rừng và gần rừng, nhằm ngăn chặn, kịp thời phát hiện và xử lý sự cố khi cháy rừng xảy ra. Nhờ vậy, nhiều năm qua, diện tích rừng đặc dụng Pù Hu cơ bản không xảy ra cháy rừng, giữ vững được độ che phủ rừng.
Tăng cường ứng dụng công nghệ trong giám sát tài nguyên rừng
Trong thời gian tới, Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu sẽ tiếp tục tăng cường ứng dụng công nghệ trong giám sát tài nguyên rừng, như sử dụng hệ thống định vị GPS, flycam, camera bẫy ảnh và phần mềm quản lý rừng hiện đại. Đơn vị cũng sẽ tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương và các ban ngành liên quan để tổ chức tuần tra bảo vệ rừng và tuyên truyền pháp luật đến người dân vùng đệm. Bên cạnh đó, Ban quản lý chú trọng phát triển các mô hình sinh kế bền vững cho người dân vùng đệm, như trồng dược liệu dưới tán rừng, phát triển du lịch cộng đồng và du lịch sinh thái, nhằm gắn trách nhiệm bảo vệ rừng với lợi ích thiết thực của cộng đồng.
Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành và sự đồng thuận của nhân dân, rừng Pù Hu được bảo vệ nghiêm ngặt, tình trạng khai thác rừng trái phép đã giảm rõ rệt. Hệ sinh thái rừng được bảo tồn, nhiều loài động, thực vật quý hiếm như Gấu ngựa, Gấu chó, Mang lớn, Cu li, Gà tiền mặt vàng, Gà lôi trắng, Rùa hộp trán vàng, Rùa đầu to, Cầy vằn bắc, Sơn dương… có điều kiện phục hồi và phát triển.
Có thể khẳng định rằng, công tác bảo vệ rừng tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu trong những năm qua đã đạt nhiều kết quả tích cực, song vẫn còn không ít khó khăn và thách thức. Do vậy, bên cạnh sự nỗ lực của lực lượng kiểm lâm và chính quyền địa phương, rất cần sự chung tay của mỗi người dân và toàn xã hội trong việc giữ gìn màu xanh đại ngàn - nguồn sống quý giá cho hôm nay và các thế hệ mai sau. Những nỗ lực Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hu không chỉ bảo vệ tài nguyên rừng mà còn phát triển một mô hình quản lý bền vững, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương trong tương lai.
