Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa ban hành các quyết định công nhận ba lễ hội truyền thống của Quảng Trị: Lễ hội chùa Kim Phong - núi Thần Đinh; Lễ hội Khai hạ làng Tượng Sơn và Lễ hội Đua thuyền trên sông Gianh là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đây là những lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa độc đáo, riêng có của mỗi vùng miền trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
Lễ hội Khai hạ làng Tượng Sơn có từ năm Canh Ngọ (1750), được tổ chức tại đình làng Tượng Sơn với các nghi thức tế lễ, múa quyền, múa roi, múa đao, kiếm do các cụ cao tuổi biểu diễn. Đây là nét văn hóa truyền thống thể hiện tinh thần thượng võ của người dân, qua đó nhằm cầu cho mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người dân trong làng được mạnh khỏe, làm ăn phát đạt. Đồng thời, lễ hội tạo không khí vui vẻ trong những ngày đầu xuân mới, góp phần nâng cao nâng cao đời sống tinh thần, khơi dậy trong mỗi người niềm tự hào dân tộc.
Trong lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian, truyền thống được gìn giữ suốt hàng trăm năm qua, như: Cướp cù và hội vật truyền thống; lễ hội Khai hạ làng Tượng Sơn, là lễ hội nổi tiếng hai bờ Bắc - Nam sông Gianh có từ thời Trịnh - Nguyễn phân tranh, lưu truyền đã hàng trăm năm.
Với Lễ hội đua thuyền trên sông Gianh (bao gồm cả Tuyên Hóa và Ba Đồn), được tổ chức vào dịp Quốc khánh 2/9 với mục đích cầu cho mưa thuận gió hòa, vụ mùa bội thu, thóc lúa về đầy bồ... Đồng thời, đây cũng là dịp để thanh niên trai tráng trong vùng thi thố tài năng, rèn luyện sức khỏe. Lễ hội nhằm tôn vinh, bảo tồn những giá trị văn hóa dân tộc, đồng thời phát huy tiềm năng lợi thế du lịch, phát triển kinh tế xã hội địa phương.
Di sản thứ ba là Lễ hội chùa Kim Phong, núi Thần Đinh (xã Trường Sơn). Lễ hội chùa Kim Phong được tổ chức vào dịp đầu năm mới, là một hành trình tâm linh kết hợp văn hóa, thể chất: leo đỉnh núi, rước nước thiêng, cầu an, và tham gia các hoạt động văn hóa, cộng đồng. Là dịp để mỗi du khách trải nghiệm đầu xuân đáng nhớ, tinh túy cổ truyền và cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ phía tây tỉnh Quảng Trị.
Đây là những Lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa độc đáo, đã đi vào tâm thức của người dân Quảng Trị, trở thành sinh hoạt văn hóa cộng đồng, kết tinh nét văn hóa đặc sắc của mỗi vùng quê đất việt.
Với ba di sản vừa được công nhận, tỉnh Quảng Trị đã có 18 di sản được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, trong đó hai di sản được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Việc công bố các Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia sẽ góp phần tăng cường các nguồn lực, các chương trình, dự án của địa phương trong đầu tư bảo tồn di sản; đồng thời, là tài nguyên văn hóa quan trọng để tỉnh Quảng Trị tiếp tục khai thác, phát huy các giá trị di sản trong chiến lược phát triển du lịch bền vững.
