Viện STI ra đời – cú hích cho đổi mới sáng tạo trong nông nghiệp

STNN - Sự ra đời của Viện Chiến lược Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo (STI) vào cuối tháng 10 vừa qua đánh dấu một cột mốc quan trọng trong tiến trình đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo tại Việt Nam.
vien-st1-stnn-1732092479.png
Ông Lê Phước Minh, Chủ tịch hội Trí thức khoa học và công nghệ trẻ Việt Nam (Vayse) trao quyết định bổ nhiệm Viện trưởng Viện Chiến lược Công nghệ và đổi mới sáng tạo (STI) cho NCS Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên.

Với chứng nhận hoạt động KH&CN số A-2719 của Bộ Khoa học và Công nghệ, Viện STI sẽ là cầu nối huy động nguồn lực tư nhân để cùng Đảng, Chính phủ hiện thực hóa các chủ trương, chính sách về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Trong đó, nông nghiệp được xác định là một trong những lĩnh vực trọng điểm mà Viện STI sẽ tập trung nguồn lực để thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng các công nghệ tiên tiến.

Theo báo cáo của Markets and Markets, thị trường nông nghiệp thông minh toàn cầu được dự báo sẽ tăng từ 13,8 tỷ USD năm 2020 lên 22 tỷ USD vào năm 2025, đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 9,8%. Báo cáo cũng chỉ ra rằng Blockchain và Fintech là 2 xu hướng công nghệ đột phá sẽ định hình tương lai của ngành nông nghiệp trong thập kỷ tới. Việc ứng dụng Blockchain giúp nâng cao tính minh bạch, truy xuất nguồn gốc và đảm bảo an toàn thực phẩm. Trong khi đó, Fintech mở ra cơ hội tiếp cận nguồn vốn, dịch vụ tài chính và bảo hiểm cho nông dân, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.

Nhận thức được tầm quan trọng của khoa học công nghệ đối với sự phát triển bền vững của nông nghiệp, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực này. Quyết định số 1895/QĐ-TTg phê duyệt "Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ" đặt mục tiêu đến năm 2030 cả nước có 500 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, trong đó có 200 doanh nghiệp sản xuất nông nghiệp hữu cơ và 50 doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ của cách mạng công nghiệp 4.0. Bên cạnh đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã phê duyệt "Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn đến năm 2030" với tầm nhìn đến năm 2045. Chiến lược đặt mục tiêu nâng cao năng suất lao động nông nghiệp bình quân đạt 8.500 USD/lao động vào năm 2030 và 18.000 USD/lao động vào năm 2045.

Vào ngày 24/10/2024 vừa qua, Bộ khoa học và công nghệ đã ban hành chứng nhận hoạt động khoa học và công nghệ số A-2719 của Viện Chiến lược Công nghệ và đổi mới sáng tạo (STI) nhằm huy động nguồn lực tư nhân để cùng Đảng và Chính phủ thực hiện các chủ trương, chính sách về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh với 6 mục tiêu và sứ mệnh chính: Hoạch định chiến lược và chính sách khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghiên cứu xu hướng công nghệ để định hướng phát triển các ngành kinh tế trọng điểm; Thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp và doanh nghiệp khoa học công nghệ; Tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Cung cấp dịch vụ tư vấn chính sách và thông tin khoa học công nghệ có tính ứng dụng cao; Đào tạo, nâng cao năng lực nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Theo NCS Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên, Viện trưởng Viện Chiến lược Công nghệ và đổi mới sáng tạo (STI) có chia sẻ: “Giáo dục sẽ quyết định sự phát triển của một quốc gia, vì vậy mục tiêu của Viện công nghệ STI hướng đến việc trở thành một trung tâm đầu ngành về nghiên cứu, đào tạo, phát triển và ứng dụng công nghệ Blockchain và Fintech tại Việt Nam. Viện STI cũng sẽ phổ cập kiến thức về Blockchain, hướng tới sự phát triển bền vững nhưng vẫn mang tính chất đột phá bởi tính xu hướng về công nghệ trong thời đại mới. Đặc biệt, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ mới như Blockchain, Fintech hiện nay thường chưa hiểu rõ về pháp lý, chưa có định hướng chiến lược rõ ràng, đồng thời cũng thiếu kinh nghiệm trong việc vận hành và cách tiếp cận nguồn vốn từ các quỹ đầu tư trong nước cũng như quốc tế. Viện công nghệ STI hợp tác toàn diện cùng Quỹ đầu tư khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam Singapore (VNS Capital) cùng các đối tác như VietCham Singapore, Quỹ đầu tư Regulus, PIF Capital, Viện Doanh Trí, CEO Chìa Khoá Thành Công, các Trường Đại Học trên cả nước,… sẽ giúp các startup trong lĩnh vực công nghệ Blockchain, Fintech, AI,…. có định hướng chiến lược bài bản cũng như có nguồn vốn để phát triển hiệu quả tại thị trường Việt Nam và vươn ra thế giới".

Để hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược của Đảng và Chính phủ, Viện STI sẽ đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy nghiên cứu, phát triển và ứng dụng các công nghệ mới vào thực tiễn sản xuất nông nghiệp. Cụ thể, Viện sẽ tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm sau:

fintech-1732093393.jpg
Ứng dụng Fintech phát triển các giải pháp tài chính nông nghiệp, tạo điều kiện cho nông dân mở rộng sản xuất, nâng cao thu nhập.

Thứ nhất, triển khai các chương trình nghiên cứu ứng dụng công nghệ Blockchain, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn vào quản lý chuỗi cung ứng nông sản, truy xuất nguồn gốc, chống hàng giả. Theo thống kê của Bộ Công Thương, mỗi năm Việt Nam có khoảng 80% sản phẩm nông sản bị làm giả, làm nhái, gây thiệt hại khoảng 2-3 tỷ USD. Việc áp dụng Blockchain sẽ giúp minh bạch hóa thông tin, nâng cao niềm tin của người tiêu dùng và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Thứ hai, hợp tác với các tổ chức tài chính, Fintech phát triển các giải pháp tài chính nông nghiệp như cho vay ngang hàng (P2P Lending), bảo hiểm vi mô, ví điện tử. Theo nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, khoảng 70% hộ nông dân Việt Nam không có tài khoản ngân hàng và gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng chính thức. Ứng dụng Fintech sẽ giúp thu hẹp khoảng cách này, tạo điều kiện cho nông dân mở rộng sản xuất, nâng cao thu nhập.

Thứ ba, phối hợp với các trường đại học, viện nghiên cứu xây dựng chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tỷ lệ lao động nông thôn qua đào tạo mới đạt 26%, trong đó chỉ 5% được đào tạo về ứng dụng công nghệ cao. Viện STI sẽ hợp tác với các trường như Học viện Nông nghiệp Việt Nam, Đại học Nông Lâm, Đại học Cần Thơ triển khai các chương trình cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ chuyên ngành nông nghiệp thông minh, nông nghiệp chính xác.

Thứ tư, đẩy mạnh hợp tác quốc tế, kết nối với các tổ chức nghiên cứu, doanh nghiệp công nghệ hàng đầu thế giới để học hỏi kinh nghiệm, chuyển giao tri thức, công nghệ tiên tiến vào Việt Nam. Viện STI sẽ chủ động tham gia các diễn đàn như Diễn đàn Kinh tế Thế giới về ASEAN, Triển lãm Nông nghiệp Quốc tế để quảng bá tiềm năng, thu hút đầu tư vào nông nghiệp công nghệ cao của Việt Nam.

vien-st1-stnn-2-1732092479.png
NCS Tiến sĩ Nguyễn Trung Kiên, Viện trưởng Viện Chiến lược Công nghệ và đổi mới sáng tạo (STI) chia sẻ về thị trường Blockchain và Fintech.

Với những nền tảng đã có từ các hoạt động trước đó của các thành viên trong Hội đồng quản lý, mỗi năm Viện Công nghệ STI đưa mục tiêu sẽ tổ chức và phối hợp tổ chức hàng trăm chương trình đào tạo, hội thảo, toạ đàm về công nghệ, Blockchain, Fintech cho những người làm nghề, các nhà đầu tư trong lĩnh vực công nghệ và hàng chục chương trình hội nghị dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp tại Việt Nam và cả thị trường quốc tế. Để đạt được các mục tiêu trên, Viện Công nghệ STI với 7 thành viên trong Hội đồng quản lý, 7 tiến sĩ và 8 thạc sĩ chuyên môn ban đầu trong các lĩnh vực về công nghệ xác định tập trung mở rộng đội ngũ giảng viên chuyên môn lên tới 50 người, đồng thời thường xuyên tư vấn phát triển các dự án về công nghệ, xây dựng chiến lược kinh doanh, thúc đẩy mở rộng phát triển quan hệ bền vững giữa các nhà đầu tư, các quỹ đầu tư phi tập trung và doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ Blockchain. Ngoài ra Viện công nghệ STI cũng sẽ phối hợp với các Trường Đại học tổ chức các khóa đào tạo, chương trình tập huấn cấp chứng chỉ dành cho các sinh viên, các nhà làm việc chuyên môn và các startup, thúc đẩy phát triển các nền tảng học trực tuyến mở (MOOC - Massive Open Online Course) về Blockchain. 

Viện STI khát khao trở thành cầu nối giữa nghiên cứu và ứng dụng, đưa tri thức khoa học vào thực tiễn cuộc sống. Chúng tôi cam kết đóng góp hết mình vào sự phát triển của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo Việt Nam, góp phần đưa đất nước vươn lên ngang tầm khu vực và thế giới. Viện STI hy vọng sẽ nhận được sự quan tâm, ủng hộ và hợp tác từ Chính phủ, các Bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp và toàn xã hội để cùng hiện thực hóa khát vọng đó. Với đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học giàu kinh nghiệm cùng cơ sở vật chất, trang thiết bị hiện đại, Viện STI sẵn sàng hợp tác chặt chẽ với các tổ chức trong và ngoài nước để cùng hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành quốc gia tiên phong về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trong khu vực và trên thế giới.

Hồng Hải