Trong “Hướng dẫn tạm thời sử dụng y dược cổ truyền để phòng, chống dịch Covid-19” (Bộ Y tế) nêu: Theo y học cổ truyền, tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể qua đường hô hấp trên, giai đoạn đầu tập trung chủ yếu ở vùng mũi họng. Sử dụng một số phương pháp y học cổ truyền (như xông hơi) kết hợp với các phương pháp phòng bệnh khác theo quy định để hạn chế lây nhiễm và phòng ngừa bệnh.
Hiện nay, số ca F0 tại Hà Nội nói riêng và trên khắp cả nước nói chung đang tăng với tốc độ chóng mặt. Tính từ 16 giờ ngày 24/2 đến 16 giờ ngày 25/2, trên Hệ thống quốc gia quản lý ca bệnh Covid-19 ghi nhận 78.795 ca nhiễm mới, trong đó 21 ca nhập cảnh và 78.774 ca ghi nhận trong nước (tăng 9.655 ca so với ngày trước đó) tại 63 tỉnh, thành phố, có 54.345 ca trong cộng đồng. Với tình hình dịch bệnh ngày càng lan nhanh, nhà nhà người người tìm cách phòng ngừa virus SARS-CoV-2 xâm nhập cơ thể.
Gần đây, biện pháp được nhiều người truyền tai nhau nhất chính là xông hơi bằng các loại thảo dược như: chanh, sả, gừng, lá hương nhu,… Song, không phải ai cũng đồng tình với quan điểm này, có nhiều ý kiến trái chiều, cho rằng xông hơi không giúp ngăn ngừa virus SARS-CoV-2 mà còn gây ra những hậu quả khó lường.
Theo GS.TS. Nguyễn Gia Bình – nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực Bệnh viện Bạch Mai, Chủ tịch Hội Hồi sức Cấp cứu và Chống độc Việt Nam, xông hơi bằng các loại thảo dược như các cụ ngày xưa có tác dụng trong việc phòng ngừa Covid-19. Đồng thời, biện pháp này còn hữu ích với nhiều loại virus lây qua đường hô hấp khác.
Theo cách xông thảo dược của các cụ ta xưa, một nồi nước xông thường được nấu bằng sả, gừng, chanh, lá bưởi, lá hương nhu,… Chúng đều là những loại cây lá gần gũi, có giá thành thấp nhưng mang lại hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa các bệnh liên quan tới đường hô hấp và cảm cúm.
Sả chứa nhiều các loại vitamin và khoáng chất như: B1, B2, B3, B5, B6, axit folic, kali, canxi, magie, phốt pho, mangan, đồng, kẽm và sắt. Hơn nữa, loại thảo dược này còn có nhiều citral, citronellol và geraniol, rất tốt cho hệ miễn dịch và giúp giảm thiểu khả năng mắc các bệnh như cúm, cảm lạnh,… Với đặc tính nóng, sả là vị thuốc tự nhiên thích hợp dùng để phòng ngừa Covid-19 hoặc dùng cho F0 mới nhiễm bệnh có các triệu chứng sốt, ớn lạnh,…
Chanh chứa nhiều loại vitamin có lợi cho sức khỏe và cơ thể con người. Loại quả chua này bao gồm vitamin C, B6, thiamin, sắt, canxi và kali. Đặc biệt, với hàm lượng vitamin C lớn, chanh giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống nhiễm trùng và làm giảm nguy cơ mắc các bệnh cảm cúm.
Gừng chứa các thành phần dinh dưỡng có lợi như vitamin C, vitamin B6, vitamin B12, vitamin D, natri, kali, canxi, sắt, protein, lipid… Vì vậy, từ xa xưa, gừng là phương thuốc tự nhiên chữa lạnh, cúm, ho, viêm phế quản và chứng khó thở rất hữu hiệu. Đến nay, khi đại dịch Covid-19 chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, gừng trở thành dược liệu hàng đầu, có tác dụng sát khuẩn, giúp phòng ngừa virus SARS-CoV-2.
Lá hương nhu có thành phần hóa học chính là eugenol, gamma-caryophyllene và methyl eugenol. Là một trong những vị thuốc Đông y hàng đầu, lá hương nhu có tác dụng bảo vệ đường hô hấp rất hiệu quả. Ngoài ra, loại thảo dược này còn có khả năng giúp hạ sốt rất nhanh chóng. Cho nên, xông hơi bằng lá hương nhu giúp thông thoáng lỗ thở, đồng thời bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn,…
Lá bưởi có mùi thơm, vị cay, tính ấm, là thứ lá dễ kiếm nhất là ở vùng nông thôn nước ta. Chúng được sử dụng để chữa trị những căn bệnh phổ biến như cảm cúm, sổ mũi, nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy.
Dùng nước lá xông người hoặc tắm lá bưởi sẽ giúp bài trừ những chất độc trong cơ thể thông qua đường mồ hôi. Hương thơm nhẹ nhàng của các loại lá sẽ giúp giảm triệu chứng đau đầu. Tinh dầu có tác dụng tiêu đờm, thông mũi, trị bệnh đường hô hấp rất tốt.
Trong y học cổ truyền hoắc hương vị ngọt đắng, hơi cay, tính ấm mùi thơm; có tác dụng giải cảm, sát khuẩn, chống nôn, giảm đau. Chủ trị chứng cảm thử thấp, hàn nhiệt, đau đầu, tức ngực, kiết lỵ, hơi thở hôi.
Như vậy, với những thành phần hữu ích của các loại thảo dược trên, ta thấy việc xông hơi phòng chống Covid là biện pháp hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, người dân cần chú ý về cách xông, không nên quá lạm dụng, tránh trường hợp xông quá nhiều, phản tác dụng, gây nguy hiểm tới tính mạng.
Người dân khi xông nên làm theo khuyến cáo của Bộ Y tế: nên xông phòng, xông mũi, họng bằng các loại thảo dược và lưu ý không xông trực tiếp vào người. Đặc biệt cần chú ý giám sát, giúp đỡ khi xông cho người già yếu hay trẻ nhỏ.
Tuyết Nhung (TH)
