STNN - Một nghiên cứu quốc tế mới do Đại học Michigan dẫn đầu phát hiện ra rằng trái cây và rau trồng trong các trang trại và vườn ở đô thị để lại dấu chân carbon trung bình lớn hơn sáu lần so với các sản phẩm được trồng thông thường.
- Brazil – từng bước tiến hành kế hoạch nông nghiệp ít carbon
- Đức: Phát triển nông nghiệp hữu cơ, hướng đến nền nông nghiệp carbon thấp
Tuy nhiên, một số loại cây trồng ở thành phố có thể sánh ngang hoặc vượt trội hơn so với sản phẩm nông nghiệp truyền thống trong một số điều kiện nhất định. Cà chua trồng trên đất của các ô đô thị ngoài trời có cường độ carbon thấp hơn cà chua trồng trong nhà kính thông thường. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, yếu tố vận chuyển hàng hóa cũng ảnh hưởng đến sự khác biệt giữa nông nghiệp truyền thống và nông nghiệp đô thị (Urban agriculture - UA).
Đồng tác giả nghiên cứu Jason Hawes, nghiên cứu sinh tiến sĩ tại U-M's School for Environment and Sustainability cho biết: “Các trường hợp ngoại lệ được nghiên cứu của chúng tôi tiết lộ cho thấy rằng những người làm nông nghiệp đô thị có thể giảm tác động đến khí hậu bằng cách trồng các loại cây trồng thường được trồng trong nhà kính hoặc vận chuyển bằng đường hàng không, ngoài việc thực hiện những thay đổi trong thiết kế và quản lý địa điểm”.
Nông nghiệp đô thị mang lại nhiều lợi ích về mặt xã hội, dinh dưỡng và môi trường dựa trên địa điểm, khiến nó trở thành một đặc điểm hấp dẫn của các thành phố bền vững trong tương lai. Công trình này làm sáng tỏ những cách thức đảm bảo rằng nông nghiệp đô thị mang lại lợi ích cho khí hậu cũng như con người tại địa điểm nó phục vụ."
Nông nghiệp đô thị, phương thức canh tác trong phạm vi thành phố, đang ngày càng trở nên phổ biến trên toàn thế giới và được quảng cáo là một cách để làm cho các thành phố và hệ thống thực phẩm đô thị bền vững hơn. Theo một số ước tính, khoảng 20% đến 30% dân số đô thị toàn cầu tham gia vào các hình thức nông nghiệp đô thị.
Mặc dù có bằng chứng mạnh mẽ về lợi ích xã hội và dinh dưỡng của nông nghiệp đô thị nhưng lượng khí thải carbon của nó vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Hầu hết các nghiên cứu được công bố trước đây đều tập trung vào các hình thức UA công nghệ cao, tiêu tốn nhiều năng lượng - chẳng hạn như trang trại thẳng đứng và nhà kính trên mái nhà - mặc dù đại đa số các trang trại đô thị rõ ràng là công nghệ thấp: cây trồng trên đất ngoài trời lô.
Nghiên cứu mới do U-M dẫn đầu nhằm mục đích "lấp đầy" một số nhận thức bằng cách so sánh lượng khí thải carbon của thực phẩm được sản xuất tại các khu nông nghiệp đô thị công nghệ thấp với các loại cây trồng thông thường. Nghiên cứu sử dụng dữ liệu từ 73 trang trại và vườn đô thị ở 5 quốc gia và là nghiên cứu được công bố lớn nhất để so sánh lượng khí thải carbon của nông nghiệp đô thị và nông nghiệp thông thường.
Ba loại địa điểm UA được phân tích: trang trại đô thị (được quản lý chuyên nghiệp và tập trung vào sản xuất lương thực), vườn riêng (mảnh đất nhỏ do một người làm vườn quản lý) và vườn tập thể (không gian chung do nhóm người làm vườn quản lý).
Đối với mỗi địa điểm, các nhà nghiên cứu đã tính toán lượng phát thải khí nhà kính làm thay đổi khí hậu liên quan đến các vật liệu và hoạt động tại trang trại trong suốt thời gian tồn tại của trang trại. Sau đó, lượng khí thải được biểu thị bằng số kg carbon dioxide tương đương trên mỗi khẩu phần thực phẩm. Cuối cùng số liệu này được so sánh với thực phẩm được nuôi bằng phương pháp thông thường.
Trung bình, thực phẩm được sản xuất thông qua nông nghiệp đô thị thải ra 0,42 kg lượng carbon dioxide tương đương trên mỗi khẩu phần, cao gấp sáu lần so với 0,07 kg CO2e trên mỗi khẩu phần sản phẩm được trồng thông thường.
Đồng tác giả nghiên cứu Benjamin Goldstein, trợ lý giáo sư tại U-M's School for Environment and Sustainability cho biết: “Bằng cách đánh giá đầu vào và đầu ra thực tế trên các khu vực nông nghiệp đô thị, chúng tôi có thể xác định tác động của biến đổi khí hậu đối với từng khẩu phần sản phẩm”. "Bộ dữ liệu này tiết lộ rằng nông nghiệp đô thị có lượng khí thải carbon trên mỗi khẩu phần trái cây hoặc rau quả cao hơn so với nông nghiệp thông thường. Tuy nhiên, chúng sẽ một vài ngoại lệ."
Joshua Newell, giáo sư và đồng giám đốc của Center for Sustainable Systems tại SEAS, dẫn đầu phần dự án của Đại học Michigan. Các nhà nghiên cứu của U-M đã thành lập một nhóm cộng tác viên quốc tế từ các trường đại học gần các địa điểm trồng lương thực khác nhau. Mười trong số những cộng tác viên đó là đồng tác giả của nghiên cứu Nature Cities study.
Nông dân và người làm vườn tại các địa điểm nông nghiệp đô thị ở Pháp, Đức, Ba Lan, Vương quốc Anh và Hoa Kỳ đã được tuyển dụng làm nhà khoa học công dân và sử dụng nhật ký hàng ngày để ghi lại đầu vào và thu hoạch từ các địa điểm trồng lương thực của họ trong suốt mùa giải 2019.
Đầu vào của các khu nông nghiệp đô thị được chia thành ba loại chính: cơ sở hạ tầng (chẳng hạn như luống cao để trồng lương thực hoặc lối đi giữa các lô), vật tư (bao gồm phân trộn, phân bón, vải chống cỏ và xăng cho máy móc) và thủy lợi.
Goldstein cho biết: “Hầu hết các tác động đến khí hậu tại các trang trại đô thị đều do vật liệu được sử dụng để xây dựng như cơ sở hạ tầng”. "Những trang trại này thường chỉ hoạt động trong vài năm hoặc một thập kỷ, vì vậy khí nhà kính được sử dụng để sản xuất những nguyên liệu đó không được sử dụng hiệu quả. Mặt khác, nông nghiệp truyền thống lại rất hiệu quả và khó cạnh tranh. Ví dụ, các trang trại thông thường thường trồng một loại cây trồng duy nhất với sự hỗ trợ của thuốc trừ sâu và phân bón, dẫn đến năng suất lớn hơn và giảm lượng khí thải carbon so với các trang trại ở thành thị”.
Các nhà nghiên cứu đã xác định ba phương pháp thực hành tốt nhất rất quan trọng để làm cho nền nông nghiệp đô thị công nghệ thấp trở nên cạnh tranh carbon hơn so với nông nghiệp thông thường:
Kéo dài tuổi thọ cơ sở hạ tầng. Kéo dài tuổi thọ của vật liệu và cấu trúc UA như luồng cao, cơ sở hạ tầng làm phân trộn và nhà kho. Một luống nâng được sử dụng trong 5 năm sẽ có tác động đến môi trường gấp bốn lần trên mỗi khẩu phần thức ăn so với một luống nâng được sử dụng trong 20 năm.
Sử dụng chất thải đô thị làm đầu vào UA. Bảo tồn carbon bằng cách tham gia vào "sự cộng sinh đô thị", bao gồm việc mang lại "cuộc sống thứ hai" cho các vật liệu đã qua sử dụng, chẳng hạn như mảnh vụn xây dựng và chất thải phá dỡ, không phù hợp cho công trình xây dựng mới nhưng có khả năng hữu ích cho UA. Mối quan hệ cộng sinh phổ biến nhất giữa các thành phố và UA là việc ủ phân. Hạng mục này cũng bao gồm việc sử dụng nước mưa và nước xám tái (nước từ các bồn rửa, nước tắm,… đã qua sử dụng không chứa các hóa chất nặng) chế để tưới tiêu.
Tạo ra mức phúc lợi xã hội cao: Trong một cuộc khảo sát được thực hiện cho nghiên cứu này, phần lớn nông dân và người làm vườn ở UA đều báo cáo rằng sức khỏe tâm thần, chế độ ăn uống và mạng lưới xã hội được cải thiện. Theo các tác giả nghiên cứu, mặc dù việc tăng "sản lượng phi thực phẩm" này của UA không làm giảm lượng khí thải carbon, nhưng "không gian phát triển nhằm tối đa hóa lợi ích xã hội có thể vượt trội hơn nền nông nghiệp truyền thống khi lợi ích của UA được xem xét một cách toàn diện".
Minh Dịu (theo Sciencedaily)
