Dữ liệu gần đây do Bộ Sản xuất Peru công bố cho thấy, tháng 6/2025 tổng sản phẩm quốc nội (GDP) từ ngành khai thác thủy sản của nước này đã tăng 33,7% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu nhờ sản lượng đánh bắt cá cơm tăng đáng kể. Ngành thủy sản đã đóng góp khoảng 504 triệu Sol Peru (khoảng 141 triệu đô la Mỹ) cho nền kinh tế quốc gia trong tháng đó, cho thấy vai trò quan trọng của ngành trong việc thúc đẩy nền kinh tế trong ngắn hạn.
Sản lượng đánh bắt cá cơm tăng hơn 90% so với cùng kỳ năm trước
Tháng 6/2025 tổng sản lượng đánh bắt cá của Peru đạt 614.500 tấn, tăng 69,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, lượng cá cơm gián tiếp được con người tiêu thụ để sản xuất bột cá và dầu cá là 462.500 tấn, tăng 91,5% so với mức 241.600 tấn cùng kỳ năm 2024.
Các khu vực sản xuất chính chứng kiến mức tăng đáng kể: Callao (+437,7%), Supe Puerto (+623,2%), Tambo de Mora (+770,6%), Cárguín (+1007,7%) và Chancay (+4563,4%). Peru từ lâu đã chiếm khoảng 20% sản lượng bột cá và dầu cá toàn cầu và những thay đổi trong sản lượng cá cơm của nước này có tác động trực tiếp đến chuỗi cung ứng toàn cầu.
Quản lý khoa học và kết thúc mùa đánh bắt sớm
Mặc dù trữ lượng cá cơm dồi dào, Peru đã kết thúc sớm mùa đánh bắt đầu tiên ở khu vực Bắc Trung Bộ. Dựa trên đánh giá khoa học của Viện Hải dương học Peru (Imarpe), bộ phận khai thác đã dừng hoạt động trước khi hết hạn ngạch để bảo vệ đàn cá cơm sinh sản và cá con.
Đến cuối vụ, sản lượng cá cơm thực tế đạt 2,4575 triệu tấn, chiếm 81,92% tổng sản lượng khai thác cho phép (TAC) hàng năm là 3 triệu tấn. Phương pháp quản lý này, dựa trên giám sát khoa học, đảm bảo tính bền vững của nguồn lợi, đồng thời ổn định năng lực sản xuất trung và dài hạn.
Phân biệt cơ cấu đánh bắt để tiêu thụ trực tiếp của con người
Trong tháng 6, tổng sản lượng đánh bắt phục vụ tiêu dùng trực tiếp của con người đạt 152.000 tấn, tăng 26% so với cùng kỳ năm trước, chủ yếu nhờ sản lượng nguyên liệu thô chế biến đông lạnh tăng 65,6%. Tuy nhiên, doanh số bán tươi giảm 8,4%, doanh số bán đóng hộp giảm 36,9% và doanh số bán dưa chua giảm 43,4%.
Mực ống khổng lồ, loài chủ chốt cho nguồn cung cấp trực tiếp cho thị trường vào năm 2025, đã tăng hạn ngạch đánh bắt gấp đôi, từ 190.000 tấn lên 304.209 tấn. Tuy nhiên, do sản lượng đánh bắt nhanh và hạn ngạch đã cạn kiệt sớm hơn hai tháng, mùa đánh bắt đã kết thúc sớm vào cuối tháng 6. Ngành đánh bắt này bao gồm 4.475 tàu cá thủ công, tạo việc làm trực tiếp cho hơn 14.000 ngư dân và mang lại lợi ích cho khoảng 70.000 người.
Giá thị trường bột cá toàn cầu và mô hình phụ thuộc
Bột cá là thành phần protein chủ chốt trong thức ăn chăn nuôi và nuôi trồng thủy sản toàn cầu. Theo dữ liệu từ Tổ chức Nguyên liệu Biển Quốc tế (IFFO) và các cơ quan giám sát thị trường, giá xuất khẩu trung bình bột cá Peru dao động trong khoảng 1.650 đến 1.750 đô la Mỹ/tấn trong nửa đầu năm 2025, tăng khoảng 8% so với cùng kỳ năm 2024, chủ yếu do nguồn cung khan hiếm và nhu cầu tăng cao tại châu Á.
Các nước nhập khẩu chính phụ thuộc rất nhiều vào bột cá: Trung Quốc là nước nhập khẩu lớn nhất thế giới, nhập khẩu khoảng 1,6-1,7 triệu tấn mỗi năm, trong đó hơn 60% đến từ Peru. EU (đặc biệt là Đan Mạch và Tây Ban Nha) và Nhật Bản theo sát phía sau, cho thức ăn thủy sản và sản xuất thức ăn chăn nuôi gia súc và gia cầm cao cấp. Biến động theo mùa của ngành đánh bắt cá Peru ảnh hưởng trực tiếp đến chi phí nguyên liệu thô và xu hướng giá cả tại các thị trường này.
Chuỗi công nghiệp và kết nối thị trường quốc tế
Nghề cá Peru được chia thành hai lĩnh vực chính: tiêu thụ trực tiếp (tươi, đông lạnh, đóng hộp và bảo quản) và tiêu thụ gián tiếp (bột cá và dầu cá) . Bộ Sản xuất thực hiện nghiêm ngặt hạn ngạch đánh bắt cá cơm và lịch trình theo mùa, dựa trên đánh giá tài nguyên sinh học của Imarpe.
Bột cá và dầu cá được sử dụng làm thức ăn cho các loài thủy sản giá trị cao như cá hồi, tôm và lươn trong ngành nuôi trồng thủy sản toàn cầu. Những thay đổi trong ngành đánh bắt cá của Peru không chỉ ảnh hưởng đến nguồn cung nguyên liệu thô, mà còn có tác động lan tỏa đến kế hoạch sản xuất tại các nước xuất khẩu thủy sản lớn như Chile, Na Uy, Trung Quốc và Ecuador.
Mực khổng lồ là loài xuất khẩu quan trọng của Peru, chủ yếu được bán sang Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Liên minh Châu Âu để chế biến thực phẩm và để tái xuất khẩu.
Đặc điểm toàn diện và ý nghĩa của ngành
Mô hình quản lý nghề cá của Peru nhấn mạnh chuỗi đánh giá khoa học, quy định chính sách và đánh bắt cá theo vùng, cân bằng lợi nhuận kinh tế với khả năng phục hồi tài nguyên. Sự gia tăng đáng kể sản lượng đánh bắt cá cơm và mực ống khổng lồ trong tháng 6/2025 phản ánh cả sự phong phú của tài nguyên thiên nhiên lẫn sự phụ thuộc lớn của ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi và thực phẩm toàn cầu vào sản lượng thủy sản theo mùa của Peru.
Trong bối cảnh giá bột cá toàn cầu tiếp tục ở mức cao và sự phụ thuộc lớn vào các nước nhập khẩu chính, tình hình sản xuất thủy sản của Peru sẽ vẫn là biến số quan trọng trên thị trường thức ăn và sản phẩm thủy sản toàn cầu.
