Trong quá trình kiểm nghiệm gạo trên thị trường, người ta hay nhắc đến thủy ngân hoặc chì. Tuy nhiên, nếu “hàm lượng Cadmium vượt tiêu chuẩn” cũng là mối đe dọa lớn đối với sức khỏe. Vậy Cadmium là gì và nó gây ra ảnh hưởng như thế nào tới sức khỏe con người?
Nguyên nhân trong hạt gạo có Cadmium
Gạo Cadmium (Cd) thường là chỉ hạt gạo có hàm lượng Cd vượt quá tiêu chuẩn. Cd thường thông qua nước thải mà vào môi trường, sau đó thông qua tưới tiêu mà vào thực vật, và gạo là “vật chịu hại” điển hình nhất.
Tình trạng gạo nhiễm Cadmium từng xảy ra Trung Quốc. Các nhà khoa học đã vào cuộc và tìm hiểu nguyên nhân khiến gạo nhiễm Cd và ảnh hưởng của việc ăn gạo nhiễm Cd với sức khỏe con người.
Khi các doanh nghiệp khai khoáng không thực hiện tốt việc xử lý thải để bảo vệ môi trường, kim loại nặng sẽ được thải ra theo dòng nước, chảy vào hệ thống tưới tiêu, vào ruộng đồng. Trong quá trình khai khoáng và luyện kim, nếu các đơn vị không tuân thủ nghiêm túc các biện pháp xử lý chất thải sẽ gây ra ô nhiễm Cadmium cho đất đai.
Chưa kể, trong một số loại phân bón cũng có kim loại nặng Cd và cho dù các nhà máy luyện kim ở cách xa khu vực sản xuất lúa gạo, nhưng lượng khói tỏa vào không khí cũng có thể theo nước mưa rơi xuống ruộng đồng.
Nếu những vùng đất bị nhiễm nặng kim loại nặng mà người nông dân không được khuyến cáo, vẫn tiếp tục trồng lúa, như vậy lúa gạo thu được không tránh khỏi việc chứa kim loại nặng có hại cho sức khỏe con người.
Một số nơi, tuy chung quanh không có các cơ sở công nghiệp về kim loại nặng, nhưng nông sản vẫn nhiễm kim loại nặng vượt mức; nguyên nhân là do trong quá trình sản xuất người ta đã lạm dụng các loại phân bón, hóa chất.
Sự nguy hại đối với sức khỏe từ “gạo nhiễm Cd”
Căn cứ theo phương thức hấp thụ, Cd gây ra những ảnh hưởng khác nhau đối với sức khỏe thông qua việc chúng ta ăn gạo hàng ngày. Tuy hàm lượng Cd trong gạo rất nhỏ nhưng việc “nạp” Cd kéo dài cũng có nguy cơ dẫn đến những chứng bệnh về xương khớp như đau khớp, loãng xương... Đầu tiên là các khớp xương tay, chân bị đau. Sau vài năm, bệnh xương khớp có thể nặng lên, người bệnh gặp khó khăn trong các hoạt động hàng ngày, thậm chí ở một số trường hợp còn hô hấp khó khăn. Giai đoạn bệnh nặng, xương cốt người bệnh mềm hóa, quắt lại, tứ chi co lại… ngay cả khi ho cũng cảm giác như bị gãy xương. Người bệnh không thể ăn uống, đau đớn vô cùng.
Lượng Cadmium khi tích lũy đến một lượng đủ lớn trong thận, có thể gây ra tổn hại hệ thống tiết niệu. Sự phiền phức lớn hơn nữa khi nhiễm Cd, là ở tính kéo dài của nó. Cho dù có ngay lập tức ngừng sử dụng gạo nhiễm Cd, hiện tượng suy thoái thận vẫn tiếp diễn.
Bởi vậy, việc sản xuất ra lúa gạo không tồn dư thuốc bảo vệ thực vật và các kim loại nặng nhằm đảm bảo sức khỏe con người là việc làm vô cùng quan trọng và có ý nghĩa thiết thực.
Chử Cường (TH)
