Khởi nguồn từ một tầm nhìn chiến lược
Năm 2007, khi Orion bắt đầu có mặt tại thị trường Việt Nam, bài toán về nguồn nguyên liệu cho các sản phẩm chủ lực như O’Star và Swing trở nên cấp thiết. Thay vì lệ thuộc vào nhập khẩu khoai tây – vốn tiềm ẩn nhiều rủi ro về chi phí và chất lượng, Orion đã chọn con đường dài hơi: phát triển vùng nguyên liệu khoai tây trong nước.
“Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra sản phẩm mang hương vị Việt Nam”, ông Đào Đức Trí - Trưởng phòng Nông học Orion Agro, chia sẻ.
Cũng theo ông Trí, Việt Nam là quốc gia nông nghiệp với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu – đặc biệt ở các vùng như Lâm Đồng và phía Bắc – rất phù hợp cho việc trồng khoai tây. Điều này có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng chuỗi cung ứng ổn định và bền vững.
Để hiện thực hóa mục tiêu này, Orion bắt tay hợp tác với Viện Sinh học Nông nghiệp (IAB) – Học viện Nông nghiệp Việt Nam. Đây là sự khởi đầu của một chuỗi liên kết bền vững giữa doanh nghiệp, nhà khoa học và nông dân, vốn được khuyến khích nhưng chưa được nhiều đơn vị thực hiện hiệu quả.
Những chuyên gia hàng đầu từ Orion và IAB đã cùng nhau khảo sát, chọn giống, nghiên cứu thổ nhưỡng, khí hậu và kỹ thuật canh tác phù hợp cho khoai tây tại Việt Nam. Kết quả là những mùa vụ đầu tiên đã được gieo trồng trên các cánh đồng tại Hà Nội, Lâm Đồng, Quảng Ninh... mở ra kỳ vọng lớn về khả năng nội địa hóa sản phẩm snack khoai tây 100%.
Lan tỏa khắp cả nước: Hơn 10.000 nông hộ đồng hành
Ông Đào Đức Trí cho biết, giai đoạn đầu, phía công ty gặp nhiều khó khăn trong việc thuyết phục nông dân thay đổi phương thức canh tác và tiếp cận với mô hình mới. Việc trồng khoai tây cũng chịu ảnh hưởng lớn từ thời tiết, trong khi thời gian sinh trưởng lại ngắn (khoảng 3 tháng), nên không tránh khỏi những vụ mùa không như ý. Tuy nhiên, nhờ sự đồng hành của chính quyền địa phương và sự hợp tác tích cực từ bà con nông dân, dự án từng bước đạt được hiệu quả cao hơn qua từng năm.
Sau 18 năm, quy mô dự án đã mở rộng vượt xa kỳ vọng ban đầu. Đến nay, Orion đã xây dựng vùng trồng khoai tây tại 17 tỉnh thành trên cả nước với hơn 1.500 ha diện tích canh tác. Dự án kết nối trực tiếp với hơn 10.000 hộ nông dân, tạo ra sản lượng thu mua ổn định từ 20.000 đến 50.000 tấn khoai tây mỗi năm – một con số ấn tượng không chỉ với ngành chế biến thực phẩm, mà còn với cả lĩnh vực nông nghiệp Việt Nam.
Điều đáng nói là, không chỉ phát triển về mặt số lượng, mô hình liên kết của Orion còn đảm bảo chất lượng theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt. Nông dân được hỗ trợ đầu vào gồm giống, phân bón, kỹ thuật canh tác, hệ thống tưới tiêu; đồng thời được cam kết bao tiêu toàn bộ sản lượng với mức giá thỏa thuận trước mùa vụ. Điều này giúp họ hoàn toàn yên tâm đầu tư, sản xuất mà không lo cảnh “được mùa mất giá”.
Quỹ “Khoai tây quê hương”: Động lực cho sự phát triển dài hạn
Năm 2016 đánh dấu một bước tiến lớn trong hành trình của dự án khi Orion chính thức thành lập Quỹ “Khoai tây quê hương” với tổng kinh phí hơn 25 tỷ đồng. Quỹ ra đời nhằm củng cố tính bền vững của dự án, hỗ trợ toàn diện cho nông dân và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Trong 8 năm qua, Quỹ đã thực hiện nhiều chương trình thiết thực:
● Trao tặng 37 máy kéo và thiết bị nông nghiệp hiện đại cho các hộ nông dân tại Lâm Đồng, Quảng Ninh, Hà Nội, góp phần đẩy mạnh cơ giới hóa, nâng cao năng suất lao động.
● Hỗ trợ giống cây, phân bón, hệ thống tưới tiêu thân thiện với môi trường, giúp tiết kiệm chi phí đồng thời bảo vệ tài nguyên thiên nhiên.
● Tài trợ nghiên cứu và đưa vào trồng đại trà giống khoai tây Bliss, một giống mới có năng suất cao, kháng bệnh tốt, phù hợp với khí hậu Việt Nam.
● Hỗ trợ trang thiết bị nghiên cứu và kho lạnh cho IAB, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động khoa học và bảo quản giống, nguyên liệu.
Chính những hỗ trợ này đã giúp nông dân chuyển mình từ sản xuất nhỏ lẻ, thiếu định hướng sang mô hình canh tác hiện đại, hiệu quả và bền vững.
Thu nhập cao hơn, đời sống tốt hơn
Theo số liệu từ Viện Sinh học Nông nghiệp, lợi nhuận trung bình của nông dân tham gia dự án đạt từ 70–100 triệu đồng/ha – cao gấp nhiều lần so với các mô hình trồng lúa và hoa màu truyền thống. Đặc biệt, nhờ chính sách thu mua ổn định và hỗ trợ kỹ thuật từ Orion, nông dân có thể dự toán trước chi phí, lợi nhuận và kiểm soát rủi ro tốt hơn. Không ít hộ gia đình đã thoát nghèo, xây dựng được nhà cửa khang trang, đầu tư cho con cái học hành và từng bước tích lũy tài sản từ chính ruộng khoai tây quê hương.
Anh Nguyễn Huy Miền (Hợp tác xã Khoai tây quê hương, xã Tu Tra, huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng) cho biết: “Lợi thế lớn nhất của việc hợp tác với Orion là không phải lo về đầu ra, kiến thức canh tác cũng được các kỹ sư nông học của Orion hướng dẫn; nhờ vậy, sản lượng tốt, củ nhiều, to và đồng đều, tỷ lệ bệnh cũng thấp hơn.”
“Ngoài ra, việc Orion cam kết thu mua sản phẩm với giá hợp lý theo từng năm đã giúp chúng tôi ổn định kinh tế, thoát khỏi tình trạng bấp bênh, xây dựng được cuộc sống khang trang và vững vàng hơn.” – anh Miền chia sẻ thêm.
Đầu tư cho tương lai: Phát triển nhân lực ngành nông nghiệp
Orion hiểu rằng, để phát triển nông nghiệp bền vững, cần đi kèm với đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. Chính vì vậy, công ty đã phối hợp chặt chẽ với IAB trong đào tạo thực hành, phát triển đội ngũ kỹ thuật viên, chuyên gia nông nghiệp.
Tính đến nay, Orion đã cấp học bổng và hỗ trợ cơ sở nghiên cứu cho 29 sinh viên ngành nông nghiệp, giúp họ có cơ hội tiếp cận thực tế sản xuất, nghiên cứu giống, quy trình kỹ thuật hiện đại. Đây chính là những “hạt giống” tương lai – lực lượng kế thừa để tiếp tục duy trì và mở rộng mô hình nông nghiệp thông minh tại Việt Nam.
Anh Nguyễn Bá Ngư (Hợp tác xã Khoai tây quê hương, huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ: “Thời gian đầu, tôi và gia đình cũng khá lúng túng khi bắt đầu mô hình trồng khoai tây. Phần lớn kinh nghiệm đều là do cha ông truyền lại, trong khi cây khoai rất dễ bị bệnh, nhất là mốc sương và thối rễ. Kết quả thu hoạch ban đầu không đạt yêu cầu và tỷ lệ thương phẩm thấp. Tuy nhiên, nhờ sự hỗ trợ sát sao của đội ngũ kỹ thuật viên từ Orion và việc mạnh dạn chuyển đổi giống khoai, tình hình đã cải thiện rõ rệt trong 5 năm qua. Gia đình tôi canh tác khoảng 1,6 ha và thường đạt sản lượng từ 40 đến 45 tấn/ha – cao gấp nhiều lần so với trước kia.”
Thực hiện trách nhiệm xã hội
Dự án “Khoai tây quê hương” không chỉ giới hạn trong phạm vi sản xuất nông nghiệp mà còn là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển trách nhiệm xã hội của Orion tại Việt Nam. Trong nhiều năm qua, công ty đã chủ động thực hiện hàng loạt chương trình ý nghĩa:
● Cải tạo và xây mới nhà vệ sinh cho học sinh tại các vùng sâu vùng xa như Thành phố Hồ Chí Minh, Lâm Đồng; góp phần nâng cao điều kiện học tập và vệ sinh môi trường học đường.
● Hợp tác với tổ chức World Vision triển khai chương trình “Lớp Học Vui” tại Hải Phòng và Thanh Hóa, mang đến môi trường học tập tích cực cho trẻ em nghèo.
● Tặng hàng trăm nghìn bánh ChocoPie cho lực lượng tuyến đầu chống dịch Covid-19, cùng nhiều chương trình hiến máu, cứu trợ thiên tai, hỗ trợ cộng đồng địa phương.
Những hành động này không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội mà còn lan tỏa thông điệp nhân văn, góp phần xây dựng hình ảnh doanh nghiệp gắn bó và đồng hành cùng sự phát triển của cộng đồng.
Hướng tới một chuỗi cung ứng xanh
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực môi trường ngày càng tăng, Orion đã và đang đẩy mạnh áp dụng các giải pháp sản xuất xanh trong toàn bộ chuỗi giá trị. Một số điểm sáng có thể kể đến:
● Áp dụng năng lượng tái tạo như điện mặt trời và biomass tại nhà máy sản xuất, giúp giảm phát thải khí nhà kính.
● Giảm lượng mực in trên bao bì sản phẩm, hướng tới việc tối ưu hóa tài nguyên và hạn chế chất thải độc hại.
● Phát triển vùng nguyên liệu theo hướng ít phát thải, sử dụng đất đai hiệu quả, bảo vệ đa dạng sinh học và duy trì độ phì nhiêu của đất.
● Orion không chỉ là doanh nghiệp đi đầu trong sản xuất snack, mà còn là một trong những đơn vị tiên phong trong chuyển đổi xanh và phát triển bền vững tại Việt Nam.
Kết nối bốn nhà – Mô hình của tương lai
Sự thành công của dự án “Khoai tây quê hương” trong suốt 18 năm qua là minh chứng rõ ràng cho hiệu quả của mô hình “liên kết bốn nhà”: Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà nông – Doanh nghiệp. Với sự đồng hành chặt chẽ và mục tiêu phát triển chung, mô hình này đã tạo ra một hệ sinh thái nông nghiệp khép kín, hiệu quả và bền vững.
Không chỉ giúp Orion giữ vững vị trí dẫn đầu thị trường snack khoai tây Việt Nam từ năm 2016 (theo số liệu của Nielsen), dự án còn là biểu tượng cho cách một doanh nghiệp có thể đóng vai trò tích cực trong việc giải các bài toán về nông nghiệp, phát triển cộng đồng và môi trường.
Lời kết: Hành trình chưa dừng lại
"Orion xác định đây là một chiến lược dài hạn và bền vững trong chuỗi cung ứng nguyên liệu. Chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư và mở rộng dự án trong thời gian tới. Kỳ vọng của chúng tôi là giúp người nông dân nâng cao sản lượng, cải thiện thu nhập và ổn định cuộc sống", vị đại diện của Orion khẳng định.
18 năm là một chặng đường dài, nhưng cũng chỉ là bước khởi đầu cho một hành trình phát triển bền vững còn rộng mở phía trước. Dự án “Khoai tây quê hương” không chỉ đơn thuần là câu chuyện về khoai tây hay snack, mà là biểu tượng của sự kết nối, niềm tin và khát vọng cùng nhau lớn mạnh.
Với cam kết mạnh mẽ từ Orion, sự đồng hành của các nhà khoa học và tinh thần đổi mới, sáng tạo của nông dân Việt, tương lai của ngành nông nghiệp nội địa không chỉ sáng sủa mà còn đầy triển vọng vươn tầm thế giới – bắt đầu từ những củ khoai tây bình dị trên mảnh đất quê hương.
