Lễ hội Chanh Menton và hành trình tạo dựng thương hiệu

Menton là một thị trấn ở tỉnh Alpes-Maritimes thuộc vùng Provence-Alpes-Côte d'Azur ở miền đông nam nước Pháp, nằm trên bờ biển Địa Trung Hải, giữa Monaco và Ý, với tổng diện tích khoảng 17km2. Đây là một "Thành phố nghệ thuật và lịch sử" (Ville d'Art et d'Histoire) nổi tiếng, có biệt danh là "Ngọc trai Pháp", nổi tiếng thế giới với Lễ hội Chanh được tổ chức vào tháng 2 hằng năm. Mỗi năm thu hút hàng triệu lượt khách du lịch đến tham quan.

Menton ở vùng vĩ độ cao có khí hậu ôn hòa quanh năm, thời gian nắng dài. Do đặc điểm khí hậu và thổ nhưỡng, trái chanh Menton chứa nhiều đường và tinh dầu hơn những nơi khác, nên chanh trồng có vị ngọt hơn, mùi thơm nồng hơn, độ chua vừa phải, hạn sử dụng dài và chất lượng tuyệt vời.

Menton nổi tiếng với nguồn chanh dồi dào, cây chanh được trồng nhiều ở các con phố, ngõ hẻm. Vào thế kỷ 14, người Ả Rập đã mang chanh đến đây. Thế kỷ 18 là thời kỳ đỉnh cao của nghề trồng chanh. Sau này, Menton trở thành nơi sản xuất nhiều chanh nhất thế giới, đồng thời đưa Pháp trở thành quốc gia ăn nhiều chanh nhất thế giới.

Ở Menton không có nhiều người trồng cam quýt. Ngoài ra, môi trường tự nhiên miền núi của Menton không cho phép trồng chanh thâm canh và quy mô lớn, đồng thời còn cản trở quá trình cơ giới hóa. Người trồng chỉ có thể sử dụng năng lượng nhân tạo để sản xuất theo lượng nhỏ trên ruộng bậc thang.

Để tạo dựng thương hiệu khu vực và phục hồi ngành công nghiệp chanh cũng như các loại trái cây có múi khác, ​​đồng thời với việc mở rộng diện tích trồng chanh, chính quyền địa phương đã tích cực thúc đẩy hai sáng kiến:

- Thành lập Hiệp hội Xúc tiến chanh Menton (l'assocation pour la Promotion). du citron de Menton) — APCM)

- Phát triển mạnh mẽ ngành du lịch với chủ đề chanh và tạo ra Lễ hội Chanh (LEMON FESTIVAL).

Tổ chức then chốt

Năm 2004, với sự hỗ trợ của các quan chức địa phương, những người trồng chanh ở Menton đã thành lập Hiệp hội Xúc tiến chanh Menton (APCM), để tăng sản lượng chanh. Ngày nay, APCM có hơn 50 thành viên, bao gồm các nhà sản xuất, nhà chế biến và chủ đất có đất canh tác.

Ngày 02/10/2015, sau những nỗ lực không ngừng của Hiệp hội Xúc tiến chanh Menton, Ủy ban châu Âu đã đăng ký tên “Citron de Menton” là Chỉ dẫn Địa lý được Bảo hộ (PGI) theo quy định được công bố trên Tạp chí Chính thức của Liên minh châu Âu. Menton trở thành vùng trồng chanh duy nhất ở Pháp đạt được chứng nhận này. Nhờ đó, nổi tiếng không kém một trong những vùng sản xuất chanh nổi tiếng thế giới là bờ biển Amalfi của Ý.

PGI mà chanh Menton có được, dựa trên thông số kỹ thuật nghiêm ngặt do APCM phát triển với sự hỗ trợ của INAO (Viện Xuất xứ và Chất lượng Quốc gia). Để có được quyền dán nhãn như một sự đảm bảo về chất lượng và trách nhiệm, người sản xuất phải tuân thủ các thông số kỹ thuật sau: kích thước cây, cách chăm sóc và tưới tiêu trên lô đất, kỹ thuật trồng trọt, điều kiện khí hậu ở độ cao của đất và chứng nhận hạt giống...

"Sản xuất tiêu chuẩn hóa là chìa khóa vàng tốt nhất để nâng cao chất lượng". Hiệp hội Xúc tiến chanh Menton quy định việc trồng chanh với các yêu cầu tiêu chuẩn hóa, đảm bảo hiệu quả chất lượng của chanh Menton. Điều đó giúp thương hiệu chanh Menton ổn định hơn.

Lễ hội Chanh – Di sản văn hóa phi vật thể

Năm 1928, Menton là vùng trồng chanh lớn nhất ở châu Âu. Một chủ khách sạn đã nảy ra ý tưởng tuyệt vời, đó là tổ chức một cuộc triển lãm hoa và trái cây có múi trong khu vườn của khách sạn Riviera. Triển lãm đã thành công rực rỡ. Năm sau, sự kiện chuyển sang đường phố, nơi ông chủ đặt những chiếc xe chở đầy cam và chanh cạnh nhau trên đường phố hoặc trên xe hoa lễ hội, thu hút sự chú ý của khách du lịch.

Để phát triển du lịch, chính quyền thành phố đã cố gắng tạo cho hoạt động mới này một màu sắc đặc trưng của địa phương. Năm 1934, Lễ hội Fête du Citron ra đời với chủ đề chanh. Lễ hội Chanh được tổ chức hằng năm từ giữa tháng 2 đến đầu tháng 3, tới nay đã tổ chức 89 lần. Với lịch sử lâu đời và nền văn hóa độc đáo, Lễ hội Chanh đã được Bộ Văn hóa Pháp liệt kê là di sản văn hóa phi vật thể vào năm 2019.

Trong gần ba tuần mỗi năm, thành phố kỷ niệm loại trái cây vàng quý giá bằng các tác phẩm điêu khắc trái cây khổng lồ, hoa văn tinh xảo và đồ trang trí chi tiết bằng cam quýt. Để tăng thêm sự kỳ diệu và niềm vui cho lễ kỷ niệm đầy màu sắc này, các buổi biểu diễn, diễu hành, hòa nhạc và triển lãm đã được lên kế hoạch trên đường phố thành phố. Một lễ hội cần tổng cộng 140 tấn trái cây họ cam quýt, 8km vòng kết hoa, 750.000 dây cao su (để giữ trái cây) và 20.000 giờ làm việc để biến dịp đáng nhớ này thành hiện thực. Công việc đòi hỏi khắt khe này mang lại lượng người tham dự kỷ lục: hằng năm, sự kiện lễ hội thu hút khoảng 200.000 du khách.

Trong thời gian lễ hội kéo dài gần nửa tháng sẽ diễn ra đa dạng các hoạt động cả ngày lẫn đêm, trong đó nổi bật nhất là 4 hoạt động: Triển lãm chủ đề về cây có múi (Exposition des Motifs d'Agrumes), Vườn ánh sáng (Jardins de Lumières), Cuộc diễu hành trái cây vàng (Corso des Fruits d'Or), Cuộc diễu hành ban đêm (Corso Nocturne).

Ngoài 4 hoạt động đặc sắc, Lễ hội Chanh còn có nhiều hạng mục trải nghiệm thú vị:

Hội chợ thực phẩm chanh: Có đủ các loại đồ ăn từ chanh như nước chanh, rượu chanh, rượu cam, bia, mật ong, mứt, dầu chanh Menton. Du khách có thể mua món chanh yêu thích của mình tại đây.

Tham quan vườn chanh và vườn bách thảo: Du khách có thể tham quan 12 đồn điền trồng chanh ở địa phương; và dưới sự hướng dẫn của những người trồng chanh, tìm hiểu các câu chuyện về loại trái cây kỳ lạ này. Ngoài ra, còn có một vườn thực vật địa phương được gọi là vườn xuất sắc. Vườn thực vật ban đầu được trồng cây có múi và cây ô liu, bây giờ nó có 800 loại thực vật như được trồng cây mè, bạch quả, kiwi, bơ, chuối, hoa xô đỏ, cây cà đêm, cây cọ, trầu, long não, bạch đàn, tuyết tùng, yucca, cây huyết dụ, xoài, phong, lan… Du khách có thể tham gia tour khám phá rừng chanh tại đây.

Ngoài ra, còn có lễ hội dành cho trẻ em, ngắm nhìn vườn cam từ trên cao, lễ hội hoa lan, biểu diễn múa ba lê, tham quan vườn tư nhân và các hoạt động khác, khiến các hoạt động trong Lễ hội Chanh trở nên đầy màu sắc.

Lễ hội Chanh Menton mang đậm tính nhân văn, nghệ thuật, đồng thời có thể làm nổi bật phong tục tập quán của vùng, vì vậy đã thu hút sự chú ý của người dân trên toàn thế giới và trở thành "tấm biển hiệu chữ vàng" của thương hiệu Chanh Menton.

Kết luận

Một loại trái cây, một sự kiện hoành tráng, một truyền thống không chỉ tồn tại lâu đời, mà còn thúc đẩy nền kinh tế của cả thị trấn, thậm chí khiến địa phương đó trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng thế giới. Đối với sản phẩm nông nghiệp, chúng ta không chỉ phải tính đến sự đa dạng và chất lượng của sản phẩm, mà còn phải chú ý đến đặc điểm của nông nghiệp địa phương, kết hợp truyền thống văn hóa địa phương, sử dụng các kỹ thuật thể hiện và phương pháp tổ chức sáng tạo, để tạo ra các điểm tăng trưởng tiêu dùng và cải thiện tiêu dùng, nâng cao sự nổi tiếng của các sản phẩm nông nghiệp.

Chử Cường (TH theo CGINEWS)