Quyết tâm nâng cao giá trị sản phẩm
Trước đây, tại vùng nguyên liệu dứa ở miền Tây Quỳnh Lưu, người dân chủ yếu trồng dứa theo phương thức truyền thống. Chất lượng quả chưa cao, đầu ra phụ thuộc vào thương lái, dẫn đến giá cả bấp bênh và hiệu quả kinh tế không ổn định.
Nhận thấy tiềm năng từ tiêu chuẩn quốc tế GlobalGAP trong việc nâng tầm thương hiệu nông sản Việt Nam, năm 2022, anh Đậu Phi Cảnh, Giám đốc Hợp tác xã nông sản AE TA, đã quyết định đầu tư trồng 5 ha dứa giống Queen và MD2, tuân theo bộ 147 tiêu chí từ xây dựng đến đánh giá sản phẩm đạt chuẩn GlobalGAP.
Trước khi bắt tay vào thực hiện, hợp tác xã (HTX) được chính quyền địa phương hỗ trợ trong việc tìm kiếm và liên hệ với các kỹ sư nông nghiệp để tổ chức tập huấn và chuyển giao công nghệ canh tác đạt chuẩn GlobalGAP.
Trong suốt quá trình sản xuất, HTX phải tuân thủ nghiêm ngặt từ khâu chuẩn bị đất, lựa chọn giống, chăm sóc cây trồng đến thu hoạch. Đặc biệt, HTX chú trọng sử dụng phân bón hữu cơ theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây nhằm giảm thiểu tác động xấu đến môi trường; đồng thời đảm bảo sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng liều lượng, không để lại dư lượng hóa chất trong sản phẩm. Việc ghi chép đầy đủ nhật ký đồng ruộng giúp kiểm tra chất lượng sản phẩm và làm căn cứ để chứng minh sự tuân thủ các tiêu chuẩn khi có yêu cầu.
Nhờ canh tác theo tiêu chuẩn GlobalGAP, dứa của HTX sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, chất lượng cao và giá bán ổn định. Sau 18 tháng trồng, dứa Queen đạt năng suất 30 tấn/ha, trong khi dứa MD2 đạt từ 45 – 50 tấn/ha, với một số diện tích đạt tới 80 tấn/ha đủ tiêu chuẩn xuất khẩu 100%.
Khi thu hoạch, dứa của HTX được các đơn vị bao tiêu ở phía Bắc và phía Nam mua với giá ổn định 20.000 đồng/kg, cao gấp 2 - 3 lần so với kiểu canh tác truyền thống. Giá trị kinh tế đạt từ 600 triệu đến 1 tỷ đồng/ha/vụ.
Tháng 10/2024, sản phẩm dứa của HTX được cấp chứng chỉ GlobalGAP, ngay sau đó, HTX đã xuất bán 180 tấn dứa MD2 sang thị trường Hàn Quốc.
Dù mang lại giá trị kinh tế cao, nhưng sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP là một thách thức lớn do yêu cầu khắt khe từ châu Âu. Chuyên gia nông nghiệp giám sát chặt chẽ quy trình sản xuất và đánh giá định kỳ hàng quý. Đặc biệt, các chuyên gia nước ngoài có thể lấy mẫu kiểm tra đột xuất. Khi đánh giá đạt chuẩn, họ trực tiếp theo dõi quy trình thu hoạch, xét nghiệm mẫu dứa, kiểm tra khâu làm sạch, đóng gói và hồ sơ nhật ký đồng ruộng.
"Chỉ những người thực sự đam mê, tâm huyết với nông nghiệp sạch và có sự kiên nhẫn mới đầu tư vào quy trình sản xuất bài bản của GlobalGAP," anh Cảnh chia sẻ thêm.
Hướng đi mới cho nông nghiệp địa phương
Ông Phan Văn Tuấn, cán bộ phụ trách nông nghiệp xã Tân Thắng, cho biết: "GlobalGAP là tiêu chuẩn quốc tế giúp sản phẩm nông nghiệp dễ dàng thâm nhập vào thị trường châu Âu và Mỹ. Việc áp dụng GlobalGAP vào sản xuất dứa đã thay đổi toàn bộ phương thức canh tác truyền thống, nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm."
Hiện tại, bên cạnh việc sản xuất dứa chất lượng cao, HTX nông sản AE TA còn thu mua lá dứa để làm sợi thô cung cấp cho các công ty dệt may, đồng thời tận dụng phụ phẩm để ủ phân hữu cơ. Ngoài ra, HTX cũng áp dụng bộ tiêu chí GlobalGAP vào trồng ổi lê Đài Loan nhằm tạo ra sản phẩm sạch phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu.
Với những thành công ban đầu, mô hình sản xuất dứa theo tiêu chuẩn GlobalGAP của HTX nông sản AE TA là một hướng đi bền vững, góp phần nâng tầm thương hiệu nông sản xứ Quỳnh và mở ra nhiều cơ hội cho nông dân địa phương.
