Khoai tây là một trong những loại cây trồng phổ biến và được ưa chuộng trên toàn thế giới, nhưng yêu cầu về nước để phát triển cây rất cao. Tình trạng này khiến cho việc tối ưu hóa việc sử dụng nước trở nên cần thiết hơn bao giờ hết, nhất là khi nguồn nước ngọt cạn kiệt dưới áp lực của biến đổi khí hậu, gia tăng dân số và nhu cầu công nghiệp. Tối ưu hóa việc sử dụng nước trong sản xuất khoai tây là điều cần thiết để duy trì tính bền vững và an ninh lương thực.
Theo Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), nông nghiệp tiêu thụ 70% nguồn nước ngọt toàn cầu, cho thấy rõ ràng nhu cầu cấp thiết phải áp dụng các chiến lược tiết kiệm nước hiệu quả. Đặc biệt, trong các khu vực như châu Phi cận Sahara và Nam Á, sản lượng khoai tây có thể giảm từ 20-40% trong những đợt khô hạn, làm trầm trọng thêm tình trạng mất an ninh lương thực.
Tưới nhỏ giọt
Tưới nhỏ giọt là một trong những phương pháp tưới hiệu quả nhất cho việc trồng khoai tây. Phương pháp này cung cấp nước trực tiếp đến vùng rễ của cây thông qua một mạng lưới ống và bộ phát, giúp giảm thiểu sự bay hơi và mất nước lên đến 40% so với tưới lũ truyền thống. Với hiệu quả sử dụng nước (WUE) lên tới 90-95%, tưới nhỏ giọt trở thành lựa chọn hàng đầu cho các vùng khan hiếm nước.
Mặc dù chi phí lắp đặt ban đầu có thể cao, từ 1.500 đến 2.000 USD mỗi héc-ta, nhưng lợi ích lâu dài về năng suất và tiết kiệm nước là rất đáng giá. Tại các khu vực như Trung Đông, phương pháp này đã cải thiện năng suất lên tới 25-30 tấn mỗi héc-ta trong khi giảm lượng nước sử dụng từ 20% đến 100-150 mm so với tưới lũ.
Tưới rãnh
Tưới rãnh, một phương pháp cổ điển, vẫn được sử dụng rộng rãi ở nhiều nơi nhờ vào tính đơn giản và chi phí thấp. Tuy nhiên, hiệu quả sử dụng nước thấp hơn, với khả năng bị mất nước do bay hơi và chảy tràn, đặc biệt trên địa hình dốc. Việc sử dụng phương pháp này cần được quản lý cẩn thận để giảm thiểu tổn thất nước.
Mặc dù tưới rãnh có thể phù hợp cho những nông dân nhỏ lẻ, phương pháp này đòi hỏi sự quản lý đất đai tốt và cần lưu ý đến tình trạng ngập úng có thể xảy ra nếu không thể kiểm soát tốt việc tưới tiêu.
Giải pháp gen
Việc phát triển các giống khoai tây chịu hạn như UNICA và CIP-Matilde, được lai tạo để duy trì năng suất với 20-30% ít nhu cầu về nước tưới hơn, mang lại một giải pháp bền vững cho tình trạng khan hiếm nước. Những giống này có hệ rễ sâu hơn, giúp cây hấp thụ nước hiệu quả hơn trong điều kiện khô hạn.
Tưới thông minh và AI
Trong tương lai, việc áp dụng công nghệ thông minh như tưới thông minh dựa trên cảm biến và trí tuệ nhân tạo hứa hẹn sẽ cải thiện hiệu quả sử dụng nước. Hệ thống này cho phép theo dõi và điều chỉnh lượng nước tưới theo nhu cầu thực tế của cây trồng, giúp tiết kiệm từ 25-30% lượng nước sử dụng.
Như vậy, việc áp dụng các phương pháp và công nghệ trồng khoai tây tiết kiệm nước không chỉ giúp bảo vệ nguồn nước mà còn nâng cao năng suất, đảm bảo an ninh lương thực cho tương lai. Các nông dân cần tận dụng những tiến bộ này để phát triển bền vững, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.
